خبر مهم درباره زمان واریز و مبلغ یارانه نقدی

یارانه نقدی یارانه دولت به صورت نقدی است که  از نیمه دوم سال ۱۳۸۹ و با تصویب مجلس شورای اسلامی به خانوار پرداخت می شود. یارانه‌ نقدی به صورت ماهانه به حساب به تعداد هر خانوار با نرخ ۴۵۵۰۰ تومان بدون تغییر تاکنون واریز می شود یارانه‌ نقدی در طول سال‌های گذشته  در بخش زیادی از خانواده‌های پر درآمد جامعه از سوی دولت حذف شده است. حذف یارانه نقدی خانواده‌های مرفه بر عهده استانداری‌ها قرار داده شده است. دولت ثبت‌نام جاماندگان از یارانه نقدی که توسط نمایندگان مجلس در بودجه ۹۹ گنجانده شده بود را از لایحه بودجه ۱۴۰۰ حذف کرد.

یـارانه نقـدی 250 هزارتومانی را چه کسـانی می‌گیـرند؟

قرار بر این است که ۳۰ تا ۴۰ درصد حقوق کارگران افزایش یابد تا راه حلی برای مشکلات معیشتی آنها باشد. مجلس در نظر دارد اولویت گرفتن یارانه جدید، اقشار کم درآمد، آسیب پذیر و علی الخصوص کارگران باشد. این تصمیم در مجلس گرفته شده و باید توسط شورای نگهبان تائید شود.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه با اشاره به اینکه در سال آتی یارانه نقدی و معیشتی تجمیع خواهد شد، گفت: کل منابع مربوط به پرداخت نقدی یارانه از ۷۴ به ۱۴۶ هزار میلیارد تومان رشد کرد. یارانه جدید در سال آینده پرداخت می شود و پرداخت یارانه تجمیعی تصویب شده است. یارانه جدید ترکیبی است از چند یارانه که مجلس تصویب کرده است. یارانه معیشتی جدید به ۶۰ میلیون ایرانی برای تامین کالاهای اساسی خود تعلق می گیرد. البته جمعیت کمتری را در بر می گیرد و شامل همه نمی شود. سقف یارانه جدید و اینکه شامل چه کسانی می شود را در ادامه این خبر می خوانید.

در تبصره ۱۴ لایحه بودجه که از طرف دولت به مجلس ارائه شده منابع ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی لحاظ شده بود. مجلس و کمیسیون تلفیق بر حذف ارز دولتی نهاده‌های دامی تاکید داشتند تا از این طریق برای پوشش افزایش قیمت اقلام مربوطه با یارانه نقدی این افزایش قیمت را جبران کنند. در نهایت با حذف ارز ترجیحی منابع تبصره ۱۴ بودجه به ۴۲۹ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.

حسین علی حاجی دلیگانی با اشاره به اینکه در لایحه پیشنهادی دولت ۴۳ هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه نقدی و ۳۱ هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه معیشتی لحاظ شده بود، گفت: بر اساس مصوبات کمیسیون تلفیق و بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات نهاده های دامی این منابع به ۱۴۶هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.

به گفته این عضو هیئت رئیسه مجلس، تغییرات مهمی در تبصره ۱۴ بودجه شکل گرفته است که شاید مهمترین آنها تجمیع یارانه نقدی و معیشتی باشد. بر این اساس، کل منابع تبصره ۱۴ بودجه به ۴۲۹ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.وی با بیان اینکه، در سال آتی ۱۰ میلیون نفر یارانه نقدی ماهیانه ۲۶۷ هزار تومانی دریافت میکنند، گفت: در پله دوم ۲۵ میلیون نفر ماهیانه ۱۸۳ هزار تومان یارانه دریافت خواهند کرد.

حاجی دلیگانی ادامه داد، بر این اساس، ۲۳ میلیون نفر ماهیانه ۱۳۶ هزار تومان و ۲۰ میلیون نفر نیز ۹۱ هزار تومان یارانه نقدی دریافت میکنند. هرچند عقیده کمیسیون تلفیق بودجه این بود که دهک بالای درآمدی باید از صف دریافت یارانه حذف شوند اما دولت زیر بار اجرای آن نرفته است.

این نماینده مجلس گفت: البته کمیسیون تلفیق یک مصوبه مهمی نیز داشته است و بر این اساس سازمان هدفمندی یارانه ها و همچنین وزار رفاه مکلف شدند درخواستهای افرادی که قبلا از دریافت یارانه انصراف داده اند و یا از ابتدا یارانه دریافت نکرده اند را بررسی کنند و در صورت داشتن شرایط این افراد نیز به صف دریافت یارانه اضافه شوند.

بر اساس مصوبات کمیسیون تلفیق در خصوص تبصره ۱۴ بودجه، ۳۲ هزار میلیارد تومان برای رونق تولید و ارتقا سطح اشتغال از طریق تخصیص به استانها لحاظ شده است. همچنین ۱۸ هزار میلیارد تومان برای محرومیت زدایی در نظر گرفته شدهاست.

بر این اساس ۸۲ هزار میلیارد تومان نیز برای جبران هزینه های شرکتهای دولتی مثل پخش و پالایش فرآورده های نفتی در راستای پوشش هزینه های ایمن سازی جایگاههای سوخت، بهینه سازی مصرف انرژی و... پیش بینی شد. مجموعا برای بخشهای حمایت از تولید و اشتغال -هدفمندی یارانه ها -اعتبارات هزینه ای و تلک دارایی سرمایه ای ۳۱۳ هزار میلیارد تومان لحاظ شد. مجموع این ارقام ۴۲۹ هزار میلیارد تومانی است که در ابتدا ذکر شد.

به گفته حاجی دلیگانی، برای کنترل فقر مطلق ۱۵ هزار میلیارد تومان به کمیته امداد و بهزیستی تخصیص داده خواهد شد. همچنین ۳۲.۵ هزار میلیارد تومان بابت ۲.۵ میلیارد دلار یارانه ارزی دارو و تجهیزات پزشکی لحاظ شد.

در مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه، برای پوشش هزینه های بیمه قالیبافان، رانندگان، زنان سرپرست خانوار(۵۰۰ میلیارد تومان) و.... مجموعا ۶۵۰۰ میلیارد تومان پیش بینی شده است. در مصوبات کمیسیون تلفیق ارقام قابل توجهی برای یارانه نان و خرید تضمینی گندم نیز لحاظ شده است.

عضو هیئت رئیسه مجلس گفت: در مصوبات کمیسوین تلفیق یارانه نیز برای حمایت از بخش کتاب و فعالیتهای فرهنگی(۴۷۰ میلیارد تومان) لحاظ شده است. همچنین برای پوشش کسری مربوط به خوراک زندانیان پیشنیهای لازم انجام شد. برای حمایت از تولید مرغ نژاد آرین(سود تسهیلات سرمایه در گردش واحدهای تولیدی) واکسیناسیون دام ( مجموعا۵۱۸ میلیارد تومان)در تبصره ۱۴ بودجه مناسبی لحاظ شده است.

از سوی دیگر، برای پوشش هزینه های حمل و نقل ریلی، صندوق بیمه روستاییان و عشایر، یارانه شیر مدارس، مسکن محرومان، رزمندگان معسر و کمک به بنیاد شهید، بیمه خادمان مساجد، حمایت از خانواده زندانیان(۴۰۰ میلیارد تومان) حقوق سربازان(۳۰۰۰ میلیارد تومان) و کمک به تامین سوخت ناجا و نهاجا(۵۰۰ میلیارد تومان)... پیش بینیهایی در تبصره ۱۴ انجام شده است.

گفتنی است، در جدول تبصره ۱۴ دولت برای مواردی مثل فعالیتهای اجتماعی و تقویت بنیه فرهنگی، تامین کسری خوراک زندانیان ،‌کمک به خانواده نیروهای مسلح،‌رفع محرومیت از مناطق کم برخوردار، حقوق سربازان، پیش گیری از حوادث غیر متقربه، آموزش و پرورش،‌کاهش آسیبهای فرهنگی، حمایت از زنان سرپرست خانوار، حمایت ازخانواده های زندانیان، کمک به تامین سوخت ناجا و نهاجا اعتباری لحاظ نشده بود.

مشخصات جمعیتی مشمولان یارانه نقدی دوم

دنیای‌اقتصاد نوشت: معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی معیارهای شناسایی مشمولان و حذف‌شدگان از فهرست سبد معیشتی خانوار را اعلام کرد. احمد میدری با حضور در یک برنامه تلویزیونی، ملاک‌های تشخیص افراد مشمول بسته معیشتی را شرح داد؛ به گفته میدری شاخص‌هایی چون ارزش و تعداد املاک و خودرو، فیش حقوقی افراد، تعداد سفرهای خارجی و نوع شغل، در اینکه افراد کاندیدای حذف از لیست یارانه‌بگیران شوند یا خیر، موثر بوده است.

به گفته میدری در مجموع نزدیک به ۶۰ میلیون نفر در قالب ۱۷ میلیون و ۷۰۰ هزار خانوار، ۲۴۲۰ میلیارد تومان اعتبار حمایت معیشتی را دریافت کرده‌اند. توضیحات این مقام وزارت رفاه نشان می‌دهد که نزدیک به ۷ میلیون خانواری که یارانه نقدی را دریافت می‌کنند، در دایره شمول بسته حمایت معیشتی قرار نگرفته‌اند. چراکه در حدود ۲۴ میلیون خانوار در کشور یارانه نقدی به‌صورت ماهانه دریافت می‌کنند که به ۷۸ میلیون نفر می‌رسد.

پس این تصور درست نیست که هر فردی که یارانه نقدی دریافت می‌کند، لزوما مشمول دریافت بسته حمایتی نیز است. چراکه برخلاف یارانه نقدی که به کل کشور پرداخت می‌شده، دولت این‌بار تصمیم گرفته بسته حمایتی را صرفا به افراد نیازمندتر جامعه پرداخت کند که البته تعداد آنها کم نبوده و به حدود سه‌ چهارم کل جمعیت کشور می‌رسد. اما با این‌حال برخی از مردم معتقدند دولت در شناسایی وضعیت رفاهی آنها دچار خطا شده و آنها مستحق دریافت بسته حمایتی هستند.

از نظر میدری، یک علت این برداشت، این است که درکی که افراد از وضعیتشان دارند با وضعیتی که در جامعه وجود دارد، متفاوت است. مردم از اینکه با درآمدشان در کجای جامعه و کدام دهک قرار می‌گیرند، درک مشترکی ندارند. مثلا یکی از داده‌های رسمی که از سوی میدری اعلام شده، نشان می‌دهد خانواری با درامد بیش از ۴ میلیون تومان در ماه، در ۳ دهک بالایی جامعه قرار می‌گیرد که می‌تواند وضعیت بد درآمدی کل جامعه را نشان دهد. داده‌های مرکز آمار نیز تایید می‌کند که درامد خانوارهایی که در دهک هفتم قرار دارند، حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در سال گذشته بوده است. این اعداد، احتمالا با درک افراد از وضعیت درآمدی جامعه متفاوت است. داده دیگری که می‌تواند وضعیت رفاهی افراد جامعه را نشان دهد، تعداد افراد دارای خودرو است.

به گفته میدری، در خانوارهای یارانه‌بگیر ۲۳ میلیون خودرو به نام افراد است و ۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار خانوار هیچ خودرویی ندارند. یعنی ۵۱ درصد خانوارهای ایرانی بدون خودرو هستند. علاوه بر این داده‌های ارائه شده از سوی معاون وزیر رفاه نشان می‌دهد که حدود ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار خانواده، ارزش خودرویشان کمتر از ۵۰ میلیون تومان است و خودروهایی مانند پیکان و پراید دارند. بنابراین ۷۰ درصد خانوارهای جامعه فاقد خودرو هستند یا خودروی آنان زیر ۵۰ میلیون تومان ارزش دارد. نتیجه‌ای که از این داده‌ها به‌دست می‌آید این است که اگر کسی مثلا پژو صفر داشته باشد در دهک بالاتر قرار می‌گیرد. البته وزارت رفاه تنها خودرو را ملاک نگرفته است.

مبنای تشخیص ۳ دهک بالا برای یارانه نقدی

توضیحات معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون،کار  و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که این وزارتخانه برای تشخیص دهک‌های بالای جامعه بیشتر از اطلاعاتی استفاده کرده که نیاز به اجازه افراد نداشته است؛ اطلاعاتی چون ملک و خودرو.

دسته دومی از شاخص‌ها موجود هستند که استفاده از آنها مشروط به اجازه افراد است، همچون اطلاعات حساب‌های بانکی و بازار سهام. با این حساب، اگر خانواده‌ای هم دارای خودرو و هم خانه بوده و تعداد شاغلان آنها نیز بیش از یک نفر بوده است، احتمالا در دهک‌های بالایی قرار گرفته و جزو کاندیداهای حذف از فهرست بوده‌اند.

به گفته میدری، چند دسته شاخص برای سنجش وسع افراد در این طرح به‌کار گرفته شده است که میانگین امتیاز وزنی این شاخص‌ها، مشمول بودن یا نبودن افراد را تعیین کرده است. دسته اول شاخص‌ها، به دارایی افراد مربوط بوده که شامل ملک و خودرو است. 

دسته دوم، احکام حقوقی است که افراد به شکل ماهانه دریافت می‌کنند. احکام حقوقی کارکنان بخش دولتی در وزارت اقتصاد و کارکنان بخش خصوصی در سازمان تامین اجتماعی موجود است.

دسته سوم، نیز نوع شغلی است که افراد جامعه در آن مشغول به کار هستند؛ مثلا در جامعه پزشکان عموما درآمدها بالا است، اما به گفته میدری این باعث نشده که فرضا اگر حقوقماهانه پزشکی در حد ۳ میلیون تومان باشد، نادیده گرفته شود. یا اینکه اگر فردی عضو هیات‌مدیره شرکتی باشد، اطلاعات آن به‌واسطه اداره ثبت شرکت‌ها در دسترس است. همچنین اطلاعات تسهیلات بانکی که افراد در طول سال دریافت کرده‌اند نیز در اختیار وزارت تعاون،کار  و رفاه اجتماعی قرار می‌گیرد. سفرهای خارجی نیز از دیگر ملاک‌هایی است که وزارت رفاه را در تشخیص افراد غیرمشمول یاری کرده است.

مجموعه این شاخص‌ها با هم ترکیب و افراد براساس آن رتبه‌بندی می‌شوند. البته توضیحات میدری حاکی از این است که یکسری قاعده‌های کلی نیز در این آزمون موجود بوده است؛ فرضا مالکیت خودروی بالای ۲۵۰ میلیون تومان باعث حذف از طرح معیشتی می‌شود. یا اگر ارزش ملک بالاتر از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در تهران و ۹۰۰ میلیون تومان در شهرستان‌ها باشد، خانوار را از لیست دریافتی‌های سبد معیشتی خارج می‌کند. در مورد احکام حقوق نیز، حقوق بالای ۵ میلیون تومان، باعث حذف فرد از طرح می‌شود. همچنین دیروز وزیر رفاه اعلام کرد که افرادی که سه سفر خارجی غیر زیارتی در سال داشته‌اند، جزو افراد با تمکن مالی به‌شمار رفته و مشمول دریافت بسته معیشتی نشده‌اند.

البته این احکام کلی به این معنا نیست که تمامی ۲۴ میلیون فرد حذف شده، یا ملک بالای ۹۰۰ میلیون در شهرستان، یا حقوق بالای ۵ میلیون تومان یا خودروی بالای ۲۵۰ میلیون تومان داشته‌اند. بلکه افرادی هم که امتیاز وزنی آنها از کل شاخص‌های ملک و حساب بانکی و خودرو، در رتبه بالا قرار گرفته، از لیست افراد واجد این طرح خارج شده‌اند. در واقع این شاخص‌ها صرفا یک رتبه‌بندی را انجام داده و صفی ایجاد شده که هرکس که در انتهای صف قرار گرفته، از لیست یارانه‌بگیران خارج بوده است. به زبان دیگر، معنی خارج ماندن از سبد معیشتی دولت، این نیست که افراد دارای وضعیت رفاهی مطلوبی هستند، بلکه به این معنی است که وضعیت رفاهی‌ این افراد به احتمال زیاد از تمام ۶۰ میلیون نفری که بسته معیشتی گرفته‌اند، بهتر بوده است.

به همین علت بسیاری از مردم که از نظرشان وضع خوبی هم ندارند، بسته معیشتی نگرفته‌اند. به گفته میدری در سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان شمالی در حدود ۸۰ درصد خانوارها مشمول بسته حمایتی بوده‌اند؛ درحالی‌که این عدد در استان تهران در حدود ۵۰ درصد و در شهر تهران زیر این رقم بوده است.

همانند دوره‌های قبل، خانواده‌های یک نفره ۵۵ هزار تومان، خانواده‌های دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، خانواده‌های سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانواده‌های چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانواده‌های پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی دریافت خواهند نمود.

لازم به ذکر است دومین قسط از پرداخت دومین مرحله وام یک میلیون تومانی کرونایی از حساب سرپرستان خانوارهایی که این وام را دریافت نموده‌اند از این ماه کسر خواهد شد.