سردخانه را میتوان محفظه بسته و پوشیده ای دانست که دمای آن مرتباً کنترل می شود و کاربرد آن در نگهداری مواد غذایی مانند گوشت ها، ماهی ها، لبنیات، انواع میوه جات و همچنین برخی از وسایل و تجهیزات مانند لوازم پزشکی و دارویی میباشد. با توجه به آن که نگهداری این مواد باید در محیطی سرد صورت گیرد سردخانه ها این کار را به وسیله انجماد انجام می دهند. برای ممانعت در از بین رفتن انرژی و هوای سرد موجود در اتاقک های آن، باید محفظه به درستی عایق بندی شود. جنس این عایق ها، همچنین ضخامت آنها اثر بسیار شایانی را در جلوگیری از هدر رفت انرژی همچنین افزایش عمر مفید و در نهایت جلوگیری از خرابی مواد غذایی و مواد مصرفی دارد. اندازه و ابعاد همچنین ظرفیت آن ها و قابلیت زمان نگهداری محصول با توجه به توان کمپرسور و اپراتورهای آن متغیر هستند مثلا دمای بیشتر از ۳۰ درجه برای نگهداری میوه ها و سبزیجات در کوتاه مدت مناسب است اما برای نگهداری مرغ و گوشت و ماهی باید دماهای پایین مورد استفاده قرار می گیرد.
عایق بندی سردخانه
انواع سردخانه
الف) انواع سردخانه ها از معیار های متعددی برای دسته بندی سردخانه ها استفاده میشود که هر کدام دارای انواع و ویژگی هایی هستند. تقسیم بندی بر اساس دما ، مواد نگهداری شده و اندازه ظرفیت، سه مورد از معیارهایی است که میتوان بر اساس آن ها سردخانه ها را تفکیک کرد.
سردخانه های بالای صفر درجه: برای نگهداری میوه ها و سبزی ها و محصولاتی مانند شیر و سایر لبنیات مورد استفاده قرار می‌گیرند همچنین برای نگهداری و توزیع گوشت و مرغ و ماهی نیز استفاده میشوند. دمایی که معمولاً در آن ها به کار برده می شود بین صفر تا ۴ درجه می باشد لازم به ذکر است که بازه دمای مورد نیاز برای این نوع سردخانه ها با توجه به موادی که در آن نگهداری می شوند متفاوت می باشد معمولاً دمای لازم برای نگهداری مواد دارویی و بهداشتی که در آن مورد استفاده قرار می گیرد بین ۳ تا ۷ درجه سانتی‌گراد میباشد البته از برخی سردخانه ها که کاربردهای صنعتی دارند معمولاً تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد نیز استفاده می گردد. این نوع بیشتر در فروشگاه های بزرگ مواد غذایی یا در نزدیکی میدان های ارائه دهنده میوه و سبزیجات استفاده می شوند.
سردخانه بالای صفر
سردخانه زیر صفر درجه: دمای استفاده شده برای آنها کمتر از ۰ درجه می باشد برای نگهداری مواد غذایی منجمد شده و گوشت های یخ زده، مرغ و ماهی و میگوی منجمد همچنین بسیاری از سبزی های خرد شده استفاده میشود. معمولاً دمای آن ها بین ۰ تا منفی ۱۹ درجه تغییر می کند با توجه به آنکه دمای بسیار پایینی دارد باید دقت لازم را در عایق بندی و همچنین محافظت از دیوارهای آن لحاظ کرد. سردخانه هایی که دمای آن ها کمتر از ۰ درجه است برای نگهداری مواد غذایی در بلند مدت مورد استفاده قرار می گیرند و بیشتر در رستوران ها و فروشگاه های پروتئینی و در بسیاری از موارد در نزدیکی کشتارگاه ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تونل انجماد: تونل انجماد یا تونل یخ نوع دیگری از سردخانه ها است که استفاده های متفاوت تری دارند معمولاً برای یخ زدن سریع گوشت پس از کشتار گوشت و همچنین صید ماهی مورد استفاده قرار می گیرند استفاده از تونل انجماد معمولاً از رشد باکتری و میکروب در گوشت و فاسد شدن آن جلوگیری می کند لازم به ذکر است که انجماد سبب تازه ماندن گوشت می شود .
اتاقک های سردخانه
ب) یکی دیگر از معیاری که میتوان سردخانه ها را بر اساس آن تقسیم بندی کرد بر اساس نگهداری موادی که در آنها قرار می گیرند می باشد این نوع تقسیم بندی به صورت زیر است.
صنایع گوشت : سردخانه هایی که بیشتر برای نگهداری صنایع گوشت مورد استفاده قرار می‌گیرند و در نزدیکی کشتارگاه‌ها ساخته می شوند ظرفیت آنها بدین صورت است که بیش از ۷۰ درصد کشتار هر وعده را نگهداری و منجمد می کنند ویژگی هایی که باید این سردخانه داشته باشد اتاق های نگهداری بسیار بزرگ است که بتواند حجم زیادی از کشتار را در خود جای دهد معمولاً ظرفیت این نوع سردخانه ها بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تن می باشد در صورتی که منطقه ای به این نوع از سردخانه نیاز داشته باشد باید محفظه ای شامل سالن مجهز به ریلهای نقاله و چنگک داشته باشد تا بتوان سردخانه در آن قرار گیرد.
محصولات لبنی: نوع دیگری از سردخانه ها را میتوان سردخانه هایی برای نگهداری محصولات لبنی بیان کرد. این نوع سردخانه ها نیز بهتر است در کنار کارخانه های تهیه مواد لبنی تاسیس شوند در این نوع سردخانه ها به صورت نمونه شیر با حرارت بیشتر از ۱۸ درجه وارد می شود سپس با توجه به اینکه در سردخانه مواد لبنی برای هر محصول به تفکیک شیر، ماست ، خامه و .... اتاقک هایی تعبیه شده هر محصول در اتاقک های خود جای میگیرد. لازم به ذکر است باید در چینش مواد لبنی نیز توجه کرد در صورتی که جنس محفظه نگهداری شیر از نوع ظروف شیشه‌ای باشد بیشتر از ارتفاع یک و نیم متری نباید چیده شوند اما در صورتی که در ظروف پاکتی یا نایلونی مورد استفاده قرار می گیرند می توانند تا ارتفاع ۲ متر نیز آنها را روی هم قرار دهند.
میوه و سبزیجات: برای نگهداری میوه ها و سبزی ها مورد استفاده قرار می گیرند که این سردخانه ها را می توان از نوع سردخانه هایی با دمای کمتر لحاظ کرد که در آن میوه با دمای در حدود ۱۵ درجه وارد می شود. باید اتاق مخصوص نیز به صورت مجزا برای آن ها در نظر گرفته شود همچنین با توجه به نوع میوه ای که قرار است در آن قرار گیرد دمای آن نیز متفاوت خواهد بود مثلا برای میوه انگور نیاز به گوگرد می باشد و باید اتاق مخصوص آن تعبیه شود. برخی از اشکالات برای این نوع سردخانه ها وجود دارد که می توان به عدم ضد عفونی قبل از بسته بندی اشاره کرد که سبب خراب شدن و زرد شدن میوه می گردد.
محصولات دریایی: در این نوع سردخانه ها سرد کردن اتاق های آن بستگی به نوع ماهی و همچنین اندازه آن دارد همچنین لازم به ذکر است که سرد کردن ماهی به چه وسیله ای صورت می گیرد در صورتی که به وسیله یخ انجام شود حتماً باید یخساز نیز در محفظه وجود داشته باشد گفتنی است حجم یخی که بر روی ماهی ریخته می شود باید نصف وزن آن باشد.
سردخانه ی زیر صفر
جمع بندی
در این مطالعه به بررسی سردخانه و انواع آنها پرداختیم. علاوه بر معیارهایی که بیان کردیم سردخانه ها نیز بر اساس معیارهای دیگری و به نوع ساختاری با هم مقایسه می شوند که در این نوع مقایسه انواع متحرک، کوچک، کانتینری و صنعتی وجود دارد که تا حدودی با آنها آشنایی دارید با توجه به آن که هر نوع سردخانه کارایی متفاوت و مجزایی دارند هر کدام از آنها برای محدوده خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربردهای متفاوتی دارند.
دیدگاه شما