بسیاری از افراد بر این باورند که کسب دانش های تئوری مربوط به تجارت، تنها برای پیشرفت شرکت ها و سازمان های بزرگ الزامی است؛ این باور کاملا اشتباه بوده و حتی مشاغل کوچک نیز باید اطلاعاتی راجع به مدیریت کسب و کارشان داشته باشند. از آنجا که حفظ منافع افراد طی شراکت های کاری حائز اهمیت است، یکی از پایه ترین این دانش ها، مربوط به قراردادهای تجاری می باشد؛ اکثر اشخاص دانش کافی درباره نکات و روش تنظیم محتوای قولنامه های تجاری را ندارد، لذا در مقاله «قراردادهای تجاری؛ نکات حقوقی که باید از این قراردادها بدانید» تحت نظر کارشناسان، به پرسش های پرتکرار پاسخ داده می شود.
قرارداد تجاری چیست؟
بدیهی است که یک شرکت تولید فنس های فلزی، به سیم های فلزی با ضخامت های متفاوت نیاز دارد؛ این شرکت برای تامین مواد اولیه تولیداتش باید با کارخانه ساخت این سیم ها شراکت کند. به منظور صورت گرفتن معامله کاری بین این دو شرکت فرضی، باید قراردادی تجاری تنظیم و امضا شود. جامع ترین موارد لازم به ذکر در قراردادهای وابسته به تجارت، به شرح زیر می باشد:
الف) اطلاعات هویتی:
ابتدا باید اینکه قرارداد بین کدام دو شخص حقیقی یا حقوقی بسته می شود، مشخص گردد؛ لذا اطلاعاتی ضمن احراز هویت طرفین قرارداد تجاری باید به قلم تحریر در بیاید.
ب) تعهدات شریک ها:
در واقع قراردادهای تجاری برای بهره مندی یک طرف از خدمات یا کالا است؛ این فرد موظف است در ازای کالای یا اشیا دریافتی، خواسته طرف مقابل را محقق کند. معمولا طرف دیگر معامله، مبلغی را تعیین می کند، اما دریافت پول الزامی نبوده و تمام منافع طرفین، بسته به توافقات آنها می باشد؛ تنها نکته لازم به توجه حین ثبت تعهدات طرفین، به شرح زیر است:
1. ابتدا طرفین باید ضمن جلساتی کاری بر سر منافعی که طی این معامله به دست می آورند به توافق برسند؛ سپس تعهدات هردو شخص باید با استفاده از جملات صریحی که در مفهوم حقوقی ظن ایجاد نمی کند، خواسته خویش را بیان کنند:
- اگر فرد خواستار کالایی باشد، باید مشخصات آن اعم از رنگ، تعداد، کیفیت و… آن را در متن قرارداد بنویسد.
- اگر فرد خواستار خدمات باشد، باید حدود آن را ذکر کند؛ مثلا لوله کشی آب پنج واحد مسکونی.
- اگر فرد در ازای کالا یا خدمات، خواستار پول باشد، باید مبلغ آن را به ارز رایج کشور اعلام کند؛ همچنین باید روش اخذ آن را نیز در قرارداد کاری ثبت کند. مثلا اخذ چک و سفته، پرداخت نقدی، پرداخت اعتباری از طریق بانک، ارز دیجیتال، طلا یا سکه.
- گاهی اشخاص برای در اختیار قراردادن کالا یا خدماتی، تحقق فعلی را شرط قرارداد تجاری می کنند؛ مثلا طرف دیگر قرارداد باید ملک یا زمینی را به نام تامین کننده منافعش بزند.
2. همچنین لحن نگارش و قالب ادبی که برای تنظیم و ثبت سند مربوط معاملات کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید رسمی باشد؛ چراکه در صورت تخطی از مفاد، قرارداد تجاری برای تحقیق و بررسی در اختیار ماموران دولت که در حوزه حقوق و قضاوت تحصیل کرده اند، قرار می گیرد.
3. منافع و تعهدات طرفین باید در چهارچوب قانون باشد؛ به زبان ساده تر، حقوقی که ضمن امضای قرارداد تجاری برای طرفین به وجود می آید، نباید با هیچ یک از مواد قانونی مغایرت داشته باشد.
مثلا شاید یک فرد در ازای دریافت پول، تامین مواد مخدر یک منطقه را قبول کند و نام آن را تجارت بگذارد؛ علاوه بر اینکه کشف این موضوع جرم است، برگه ای که تعهدات فوق در آن ثبت شده نیز از نظر قانونی بی اعتبار می باشد.
از آنجا که اکثر متقاضیان تنظیم قراردادهای تجاری، تسلط و دانش کافی بر مواد قانونی و قالب های حقوقی ندارند، استخدام و مشاوره با یک وکیل حقوقی فعال در حوزه تجارت می تواند بر حفظ منافع و سودزایی موکلان، موثر واقع شود. از همین رو اگر به دنبال بهترین وکیل رشت یا محل زندگی خود هستید، کلیک کنید.
ج) زمان تحقق توافقات:
در بخش پیش با بیان جزئیات، به شیوه ثبت منافع تجاری پرداخته شد؛ علاوه بر موارد مذکور، زمان عمل هر طرف به تعهداتش نیز حائز اهمیت می باشد؛ بنابراین اشخاص حین شرط کردن خواسته هایشان طی قراردادهای کاری، باید به زمانی که انتظار تحقق آنها را دارند نیز اشاره کنند؛ مثلا اگر قرار است که پول خدمات یا کالا توسط چک پرداخت شود، باید تاریخ نقد شدن آن حتما در متن قرارداد ذکر شود.
د) شرایط فسخ:
هر دو طرف باید شرایطی که در صورت وقوع آن قرارداد فسخ می شود را با دقت بیان کنند؛ مثلا:
- اگر در کالای دریافتی از مواد درجه دو استفاده شود، بر تعویض کالا رضایت داده نشده و قرارداد باید فسخ شود.
- اگر از تاریخ پرداخت پول ثمن (مبلغی برای خرید هر چیزی) بگذرد، مهلت اضافی داده نشده و قرارداد بی اعتبار می گردد.
ه) شرایط خسارت:
بدیهی است که اگر کوتاهی طرفی از قرارداد در انجام تعهداتش باعث واردن شدن خسارت مالی یا اعتباری به طرف دیگر شود، باید خسارت پرداخت شود؛ بیان مصادیق آن در متن قرارداد تجاری الزامی می باشد. مثلا اگر مواد اولیه تا تاریخ موعود به دست کارخانه نرسد، تولیدات آن ها متوقف شده و سایر قراردادهای کاری آن شرکت را مختل می کند؛ لذا برای این شرایط احتمالی باید مبلغی تحت عنوان خسارت برآورد و در مفاد این قرارداد ثبت شود.
و) شرایط فورس ماژور:
ثبت بندی با موضوع «شرایط فورس ماژور» یا «شرایط اضطراری»، می تواند افراد را از پرداخت خسارات معذور کند. مثلا شرکت تولید بستنی را در نظر بگیرید که می خواهد با سوپرمارکت های متعدد قرارداد ببندد؛ وی می تواند توزیع بستنی را مشروط به رسیدن مواد اولیه از دامداری کند، یعنی اگر مغازه‌دار به دلیل عدم پخش بستنی به مغازه نتواد سودی از فروش بستی به دست بیاورد و دلیل بروز این اتفاق کوتاهی دامداری باشد، وی نمی تواند درخواست خسارت کند، ولی اگر دلیل مشکل فنی طی فرآیند تولید بستنی باشد، اخذ خسارت ممکن است.
ز) محرمانگی قرارداد:
گاهی قراردادهای تجاری بین سازمان ها، حاوی اطلاعاتی سری است که نباید فاش شود؛ در این شرایط باید با دقت به موضوع محرمانه بودن این قرارداد، پرداخته شود.
ح) بازبینی متن قرارداد:
متاسفانه گاهی افراد غیرمتخصص حین تنظیم قرارداد تجاری از کلمات و عباراتی مبهم استفاده می کنند که منافع آن ها را مورد خطر قرار می دهد؛ یعنی طرف دیگر می تواند با سوءاستفاده و به صورت قانونی، صاحب منافعی شود که طی توافقات بدان ها اشاره نشده است! لذا پس از نوشتن مفاد قرارداد کاری، بهتر است قرارداد توسط یک متخصص حقوقی بازبینی و اصلاح شود.
کلام آخر
برای ضمانت حقوق طرفین حین معاملات کاری، باید قرارداد تجاری ثبت شود؛ رعایت نکاتی که در این مقاله به آن ها اشاره شد، به شما کمک می کند که به بهترین شکل قرارداد تجاری را ثبت کنید. حضور یک وکیل در این مسیر نیز می تواند کمک کننده باشد و از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کند. در سایت نوین وکلا، بهترین های حوزه حقوقی معرفی شده اند که شما می توانید براساس نیاز حقوقی که دارید، بهترین انتخاب را داشته باشید.
دیدگاه شما