وزن کم کردن ساده نیست و بعضی از افراد تقریباً هر کاری میکنند تا به وزن ایده آل خود دست پیدا کنند، از جمله راهکارهای نادرست و ناسالم برای سلامتیشان. مطالعهای در سال 2015 نشان داد خیلی از افراد به دنبال راهحلهای فوری برای کنترل وزن هستند و قادرند دست به کارهای خطرناک بزنند تا وزن کم کنند. قانون اول کاهش وزن سالم این است که خطری سلامتتان را تهدید نکند، قابل تداوم باشد و به شیوهای درست اجرا شود.
مصرف چایهای مُسهل
باور کنید یا نه، بعضی از افراد به امید کاهش وزن فوری سراغ چایهای مسهل میروند. سلبریتیهایی که ادعا میکنند لاغری خود را مدیون این چایها هستند به این باور اشتباه به شدت دامن میزنند. چایهای مسهل چه دارند و چگونه به کاهش وزن کمک میکنند؟
طبق اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا، مکملهای لاغری و کاهش وزن، خطرناکترین انواع مکملها از جهت سلامتی هستند. بیشتر مکملهای کاهش وزن حاوی داروهایی هستند که منجر به مشکلات قلبی میشوند
یکی از عناصر موجود در چایهای مسهل، سنا است. سنا گیاهی است که دیوارهی روده را تحریک میکند. این تحریک سبب میشود دیوارهی رودهی بزرگ به صورت ناگهانی منقبض شده و مدفوع در رودهها حرکت کرده و دفع شود. برخی از مسهلها حاوی سنا هستند؛ اما این محصولات را نباید بیش از سه روز مصرف کرد. اگر از مسهل محرک به مدت طولانی استفاده کنید، رودههایتان تنبل شده و شرطی میشوند که فقط با مسهل کار کنند، در نتیجه دچار یبوست مزمن خواهید شد. ضمناً چای مسهل باعث میشود مایعات و الکترولیتهای بدن از دست برود و دچار کمآبی بدن شوید.
این مسهلها تا چه اندازه مؤثرند؟ چایهای مسهل منجر به از دست رفتن مایعات میشوند نه از دست رفتن وزن اضافی. هر وزنی که به این ترتیب از دست میدهید، وزن آب یا مدفوع جمع شده در بدن است. یکی از عوارض جانبی چایهای مسهل، گرفتگیهای شکمی است.
زیادهروی در انجام تمرینات هوازی
برخی از افراد سعی میکنند با انجام تمرینات هوازی وزن کم کنند و برای رسیدن به این هدف، ساعتها تمرین هوازی انجام میدهند تا کالری زیادی بسوزانند؛ اما ساعتها تمرین هوازی میتواند اثرات بدی بر انگیزه و سطح انرژیتان بگذارد. ضمناً اگر ساعتهای طولانی تمرین هوازی انجام دهید، هورمون کورتیزول در بدنتان بالا میرود و بالا ماندن هورمون کورتیزول برای مدت طولانی، به نفع سلامتیتان نیست. افزایش کورتیزول، عضله را تخریب میکند و باعث میشود توزیع چربی در بدن به سمت میان تنه و شکم برود . ضمناً کورتیزول، حساسیت به انسولین را کاهش میدهد.
ورزش برای حفظ سلامتی لازم است. ورزش در حد اعتدال میتواند از کاهش توده عضلانی پیشگیری کند؛ اما شما باید روتین متعادلی از تمرینات داشته باشید که شامل تمرینات قدرتی نیز بشود. تمرین دادن عضلات با وزنه کمکتان میکند از عضلاتتان محافظت کنید. زیادهروی در تمرینات هوازی کمکتان نمیکند تا به ساختار بدنی درست دست پیدا کنید. زیادهروی در تمرینات هوازی سبب افزایش کورتیزول شده و به سیستم ایمنیتان آسیب میزند.
استفاده از مکملهای کاهش وزن
بازار پُر از انواع و اقسام مکملهایی است که وعدهی کاهش وزن و لاغری میدهند. طبق اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا، مکملهای لاغری و کاهش وزن، خطرناکترین انواع مکملها از جهت سلامتی هستند. بیشتر مکملهای کاهش وزن حاوی داروهایی هستند که منجر به مشکلات قلبی میشوند. این محصولات با شعارهای فریبنده، رواج گستردهای پیدا کردهاند و طرفداران زیادی دارند. خیلی از این مکملها دارای موادی هستند که هرگز تست نشدهاند و ارزش این را ندارند که سلامتی خود را به خطر بیندازید.
کالری شماری وسواس گونه
کالری شماری وسواسگونه رفتاری تداوم پذیر نیست. البته قرار نیست نسبت به میزان کالریها بیاهمیت شوید اما توجه بیش از حد به این موضوع نیز به نفعتان نیست. کالری شماری بیش از حد ایجاد استرس میکند و در خیلی از افراد میتواند تبدیل به وسواس شود. یادتان نرود روشی که در پیش میگیرید باید قابل ادامه دادن باشد، نه کوتاه مدت و خستهکننده. بهتر است بیشتر به اصلاح سبک زندگی خود توجه کنید. کیفیت غذایی که میخورید مهم است. اگر مواد غذایی سالم و طبیعی را انتخاب کنید، منابع پُرفیبر و پُرپروتئین را برگزینید و هوشمندانه غذا بخورید، کالریهایی که دریافت میکنید خود به خود سالم و به اندازه خواهند بود.
افراط در رژیمهای دتوکس یا پاکسازی
چایهای مسهل تنها یک نمونه از برنامههای پاکسازی هستند که شهرت پیدا کردهاند. میتوانید تصور کنید هر روز چای و دمنوش پاک کننده روده بنوشید؟ رژیمهای پاکسازی شاید کمکتان کنند موقتاً وزن کم کنید؛ اما بیشتر این وزن از دست رفته، وزن آب بدن است. وقتی این رژیمها را متوقف میکنید چه اتفاقی میافتد؟ وزن از دست رفته برمیگردد و شما دوباره سر جای اولتان خواهید بود! این شیوهها اصولی نیستند و اگر طولانیمدت آنها را به کار ببرید، عضلاتتان نیز تراکم خود را از دست خواهند داد.
ضمناً ایدهی پشت رژیمهای دتوکس یا پاکسازی، نادرست است. کبد و کلیههای شما خیلی بهتر از این راهکارها میتوانند سموم را از بدن دفع کنند. کلید موفقیت این است که از این اندامها و ارگانها حمایت کنید و غذاهای فرآوری شده که کبد را سمی میکنند نخورید. رژیمهای پاکسازی در بلندمدت منجر به کمبود مواد مغذی در بدن میشوند.
تمرکز روی تعداد کمی غذا
خیلی از رژیمهای مُد روز شامل گروههای غذایی اندکی میشوند. مثلاً رژیم غذایی سوپ کلم توصیه میکند افراد به مقدار زیادی سوپ کلم مصرف کنند. کلم هرچند که سالم و مفید است؛ اما به تنهایی نمیتواند تمام مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را تأمین کند. میتوانید تصور کنید هر روز سوپ کلم بخورید؟
سیگار کشیدن
بله ممکن است وزن کم کنید؛ اما ممکن است سکته هم بکنید! اگرچه افراد سیگاری به طور متوسط نسبت به افراد غیر سیگاری وزن کمتری دارند، اما این یک اثر جانبی تضمینی نیست و خطرات دیگر آن بسیار بیشتر است.
رژیمهای بسیار کم کالری
رژیمهای غذایی با کالری بسیار پایین به مدت طولانی پایدار نیستند. از آنجا که خوردن بیش از حد غالباً نقش مهمی در افزایش وزن دارد، بعضی اوقات افراد وسوسه میشوند تا رویکرد مخالف آن یعنی هیچی نخوردن یا بسیار کم خوردن را در پیش بگیرند. رژیمهای بسیار کم کالری موجب میشود تا نحوه استفاده بدن شما از انرژی موجود تغییر یابد و این موضوع هنگامی که شما رژیمتان را متوقف میکنید، مسئلهساز میشوند.
به مدت چند ساعت چیزی نخوردن ممکن است آسیب چندانی نداشته باشد؛ اما محروم کردن بدنتان از تغذیه به مدت طولانی پیامدهای منفی بسیاری به دنبال خواهد داشت. وقتی شما غذا خوردن را متوقف میکنید بدنتان شروع به تجزیه چربی و سپس پروتئین میکند. سیستم ایمنی بدنتان مبارزه با بیماری را متوقف میکند و گرسنگی اگر طولانی شود، میتواند منجر به نارسایی و ایست قلبی و حتی مرگ شود. کاهش وزن معمولاً کشنده نیست؛ اما اگر بیش از حد ادامه یابد، بدن چارهای جز تسلیم شدن ندارد.
کلام پایانی
سراغ راهحلهای فوری نروید و تمرکزتان را روی عادتهای سالم که قابل تداوماند بگذارید. تغییرات واقعی و سالم باید تداوم پذیر باشند و بتوانید در طول زندگیتان آنها را به کار ببرید. انتخابهای غذاییتان هوشمندانه باشند و فریب تبلیغات را نخورید.
دیدگاه شما