نیروی هوایی ارتش همواره یکی از نیروهای پیشرو در دوران دفاع مقدس و پس از آن است. نیرویی که در ابتدای انقلاب و با آغاز دوران دفاع مقدس که کشورمان تحت تحریم بود، با دستور حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران به قطعات کاربردی و حساس مورد استفاده در این نیرو، عمر انقلابی دادند و از دوران دفاع مقدس تا به امروز با کمک متخصصان داخلی ساخت این قطعات شروع شد و این کار هم به تدریج تا به امروز ادامه دارد و دانش ساخت این قطعات در کشور بومی شده است. این دانش تنها در ساخت قطعات خلاصه نمیشود بلکه متخصصان داخلی ما در مباحث اورهال و O.C.M هم یکی از زبدهترین گروههای متخصص در این زمینه هستند.
همه این موارد بهانه ای شد تا به مناسبت هفته دفاع مقدس گفتوگویی را با امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده فرمانده نیروی هوایی ارتش انجام داده تا او درباره موضوعاتی مانند آخرین اقدامات نیروی هوایی ارتش و دستاورد اخیر این نیرو با نام جنگنده کوثر توضیحاتی ارائه دهد.
امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده متولد سال 43 در سراب یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است؛ او دوران تحصیلات متوسطه خود را در تهران گذرانده و سپس در سال 1361 به استخدام نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران درآمده و پس از فارغالتحصیلی از دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش به گردان تاکتیکی هواپیمای اف-14 پیوستهاست، البته او دوره تخصصی خلبانی جنگنده اف-5 را هم گذارنده است.
او پیش از فرماندهی نیروی هوایی ارتش، مسئولیتهایی همچون جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش، معاونت هماهنگکننده نیروی هوایی ارتش، مدیر جنگال معاونت عملیات نهاجا و همچنین معاون اطلاعات نیروی هوایی ارتش بودهاست.
مشروح مصاحبه را در ادامه میخوانید:
امیر از آسمان ایران چه خبر...
نصیرزاده: آسمان ایران امن است و خلبانان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش با پرواز در این آسمان، امنیت کشورمان را تامین میکنند، البته آنها حین پرواز آموزش های لازم را نیز کسب میکنند.
آسمان ایران امن است
از آخرین دستاوردهای نیروی هوایی ارتش بگویید.
نصیرزاده: خوشبختانه طی یک یا دو سال اخیر به کمک سازمان صنایع دفاع به طور جدی وارد کار ساخت جنگندههای آموزشی و رزمی شدیم، نمونه جنگندهای که با نام کوثر ساخته شد را در رژه 29 فروردین امسال مشاهده کردید که در رژه حاضر بود و پرواز خود را با موفقیت انجام داد. نیروی هوایی در کار ساخت هواپیمای بدون سرنشین هم وارد شدیم که از دستاوردهای صنایع هوایی و کشورمان است.
پیش تر امیر واحدی جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش از تولید و رونمایی جنگنده کوثر 88 خبر داده بود، آیا ساخت آن به اتمام رسیده است؟
نصیرزاده: قراراست تا در هفته دفاع مقدس از این دستاورد رونمایی شود.
نیروی هوایی وارد ساخت هواپیمای بدون سرنشین شده است
امیر هنگامی که جنگنده کوثر رونمایی شد، بسیاری در شبکههای اجتماعی میگفتند که مگر ممکن است ایران چنین توانی داشته باشد، پیام شما به عنوان فرمانده نیروی هوایی ارتش به افرادی که این دستاورد را باور نکرده اند چیست؟
نصیرزاده: روز 29 فروردین که این جنگنده به پرواز درآمد، ما بدنه سریالی این جنگنده را به صورت محمول به همگان نمایش دادیم. همچنین، بخشهای مختلف این هواپیما را در نمایشگاه سال گذشته پایگاه هوایی مهرآباد را هم به نمایش عموم گذاشتیم.
البته در تمام دنیا عموما شکل ظاهری هواپیماهای جنگنده روز دنیا به یکدیگر شباهت دارند و مردم عادی به علت عدم دارابودن اطلاعات کامل فنی نمیتوانند این تغییرات را تشخیص دهند و تنها با مطالعه کافی میتوان این تفاوتها را تشخیص داد، باید به این نکته اشاره کنم که هیچ دلیلی وجود ندارد تا ما هوایپمای دیگری را به نام جنگنده کوثر معرفی کنیم.
همین جا باید به مقالهای اشاره کنم که در پایگاه خبری آمریکایی با نام نشنال اینترست تحت عنوان «به جنگنده ساخت ایران نخندید!» نوشته شده اشاره کنم که در آن فرآیند ساخت هواپیمای صاعقه را تشریح و به توان ساخت جنگنده توسط ایران اشاره کرده بود، پس ما باید به دلیل داشتن دانش و فناوری پیچیده ساخت هواپیما خدا را شاکر باشیم؛ قراراست تا امکان بازدید مجموعههای دانش آموزی را از خط تولید جنگنده کوثر فراهم کنیم، همچنین، لازم به ذکر است که در ساخت این هواپیما تمام ظرفیتهای کشور مانند شرکتهای دانش بنیان، دانشگاه ها، مراکز پژوهشی در ساخت جنگنده کوثر مشارکت دارند.
دانش و فناوری پیچیده ساخت هواپیما را در اختیار داریم
قرار است تا هر سال چه تعداد از جنگنده کوثر وارد ناوگان نیروی هوایی ارتش شود؟
نصیرزاده: طبق برنامه قرار است تا سالیانه سه فروند جنگنده کوثر به نیروی هوایی ارتش تحویل داده شود.
امیر تا چه میزان از تجهیزاتی که در داخل نیروی هوایی ارتش استفاده می شود، بومی و ساخت داخل است؟
نصیرزاده:تجهیزات و تسلیحاتی که ما در داخل نیروی هوایی ارتش استفاده میکنیم، مانند جنگنده صاعقه عموما ساخت داخل است ولی تمام قطعات مانند قطعات آویونیک و مهمات هوشمندی که در داخل ارتش استفاده می شود همه ساخت داخل است و به همین دلیل هیچ نیازی به تجهیزات خارجی نداریم.
نیروی هوایی در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس به عنوان نیروی تاکتیکی که نقش مهمی در تامین امنیت کشور داشت به علت تحریم با مشکلاتی رو به رو شد، چگونه مشکلات خود را رفع کرد؟
نصیرزاده: هنگامی که ما در دوران دفاع مقدس در نیروی هوایی ارتش با مشکلات فنی هواپیماهای جنگنده رو به رو شدیم، متخصصان ما که پیشتر دانش فنی موردنیاز را کسب کرده بودند با استفاده از قدرت خودباوری و خوداتکایی خود و تسلط کامل به کار به کار اورهال مشغول شدند، البته متخصصان ما پیش از انقلاب به علت حضور گسترده مستشاران آمریکایی در ارتش اجازه ورود به مسائل فنی را نداشتند. به لطف خداوند پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با پیام حضرت امام (ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری که آن زمان در ارتش از نزدیک بر کارها نظارت داشتند، این قدرت خودباوری آغاز و متخصصان ما با استفاده از دانش خود کار قطعه سازی و بازسازی تجهیزات دفاعی مورد نیاز را در صنایع دفاع آغاز کردند و آنها در کار بازسازی هر روز بیش از پیش مهارت پیداکرده و مسلط شدند.
متخصصان ما دانش فنی هواپیما را پیش از انقلاب کسب کرده بودند
امیر از ابتکارات جدید نیروی هوایی ارتش در بحث فنی توضیخ دهید.
نصیرزاده: هنگامی که طرح ساماندهی حاملهای انرژی در دولت نهم اجرایی شد، بیشتر هوایپماهای ما در نیروی هوایی ارتش از سوخت JP4 استفاده میکردند و این سوخت هم در آن زمان قیمت بالایی داشت. به همین دلیل یکی از این متخصصان جوان ما با دانش تخصصی سیستم سوخت هواپیما را از JP4 به ATK تبدیل کرد. یعنی سیستم سوخت هواپیما را تغییر دادند که با این کار هزینه سوخت به نصف کاهش پیداکرد و این توانمندی به نحوی در نیروی هوایی ایجاد شد که سیستم سوخت تمام هواپیماهای ما تغییر پیداکرد و ما هم در نیرو از این نوع کارها بسیار انجام دادیم.
اخیرا عکسی از شما در آسایشگاه سربازان منتشر شد که در آن شما به همراه سربازان در حال صرف کردن غذا بودید، با توجه به حساسیت شما برای انتقال تجربیات به آنها، آیا برنامههایی را برای این کار تدوین کردهاید؟
نصیرزاده: اولین نکته که باید در اینجا به آن اشاره کنم حجم گسترده تهاجم فرهنگی دشمنان به سوی جامعه جوان ما است و با ابزارهای بسیار پیچیده مانند فضای مجازی با تحت تاثیر قراردادن اذهان و تضعیف باورهای جوانان ما در حال پیشبرد اهداف خود هستند، به همین دلیل هم من هرگاه از هر پایگاهی که بازدید میکنم تلاش دارم تا گفتوگوی چهره به چهره و نزدیکی را با جوانان حاضر در پایگاهها داشته باشم و در هنگام وعده ناهار از تهدیدات فضای مجازی برای آنها صحبت کرده و آنها را از این تهدیدات آگاه کنم.
ما در نیروی هوایی ارتش برنامه های دیگری را هم برای جوانان تدوین کردهایم. ما برای سربازان جوان که آینده سازان کشورمان هستند و با تدابیر فرمانده معظم کل قوا به مدت دو سال در اختیار ما قرار دارند، برنامه های متعددی مانند خوشبین کردن آنها به نظام، ارتش، آینده برای آنها تدوین کردهایم. یکی از این کارها بحث امیدوارکردن وظیفه های دانشگاهی از طریق کارگاه های موجود در نیروی هوایی ارتش در کنار متخصصان ما کار کرده و از تجارب آنها بهرهمند میشوند.
به دنبال برنامه ریزی مدون برای سربازان در نیروی هوایی هستیم
برنامه نیروی هوایی ارتش در رژه امسال نیروهای مسلح چه بود؟
نصیرزاده: نیروی هوایی ارتش هم در چنین برنامههایی به صورت پرواز جمع یا پرواز تک فروندی، مانورهای آکروباتیک اجرا میکند که میتوان پرواز جنگنده کوثر را در 29 فروردین امسال مثال زد. البته باید توجه داشت که هدف پروازهای رژهای، قدرت نمایی است؛ پروازهای جمع از ظرافتهای بسیار بالایی برخوردار است و خلبانی که در پرواز جمع حضور دارد مانند یک هنرمند است که نقش لیدری و رهبری را هم بر عهده دارد. این خلبانها باید بسیار حساس، ظریف و هنرمندانه پرواز کنند، چراکه چند فروند هواپیمای نظامی هم در اطراف بال جنگنده به پرواز در میآیند.
خلبانهای جنگندهها باید در پروازهای رژه به تمامی نواسانات هوایی، گردشها و حرکتهای هواپیمای لیدر دقت کنند، زیرا ظرافت در چنین پروازهایی، مجموعه جنگندهها را به صورت گروهی واحد و توانمند نمایش میدهد که حاصل تلاش، آموزش با کیفیت لجستیکی، فنی و مهندسی و طرح ریزی عملیاتی بسیار قوی سالهای گذشته خلبانهاست.
امسال هم در رژه تهران، جنگندهها از پایگاههای همدان، اصفهان یا شیراز حاضر شدند و در این نوع پروازها همه آنها باید در منطقهای به نام هولدینگ با سرعتی حدود 800 کیلومتر بر ساعت پرواز کنند؛ اینگونه پروازها با فاصلههای زمانی چند ثانیهای انجام میشود که بیدقتی در آنها موجب برخوردهای هوایی خواهد شد.
خلبان پرواز جنگنده تک فروندی هم باید بسیار متفاوت از پرواز غیر نظامی با جسارت، شجاعت و حالت تهاجمی اقدام به مانور آکروباتیک کند که این موضوع هم پیچیدگی ویژهای دارد. برنامه رژه و پرواز جنگندههای نیروی هوایی امسال در منطقه جنوب کشور برگزار شد و یگانهای نمونهای از هواپیماهای دیگر مستقر مشارکت کردند.
آیا نیروی هوایی در سال جاری رزمایش برگزار خواهد کرد؟
نصیرزاده: بله، ما برای برگزاری رزمایش در پایان سال جاری با شرکت سایر نیروها برنامه ریزی کردهایم، البته نیروی هوایی به علت ویژگی تاکتیکی بودن خود در همه رزمایشها اعم از زمینی و دریایی نیز حضور دارد.
رزمایش نیروی هوایی پایان امسال برگزار میشود
خاطرهای از یک شهید...
نصیرزاده: سال 61 بود که به صورت دانشجو به استخدام نیروی هوایی درآمده بودم و در آن زمان هم چشم انداز روشنی وجود نداشت که بالاخره دانشکده خلبانی هواپیما خریده، یا به خارج اعزام خواهیم شد و این چشم انداز مبهم بود و ما هم ناامید بودیم. ما این اوضاع را هر از گاهی پیش هر کدام از فرماندهان خود مطرح میکردیم. یک استاد عقیدتی سیاسی داشتیم که رابطه بسیار دوستانهای با شهید بابایی که معاون عملیات وقت نیروی هوایی بود، داشت.
یکی از روزها به من گفت که هماهنگی های لازم را انجام می دهد تا شهید بابایی به آسایشگاه ما آمده و از وضعیت ما آگاه شود. حدود ساعت 5 یا 6 عصر یکی از روزهای زمستان بود که مشاهده کردیم یک نفر با لباس ساده بسیجی و بدون هیچ نشانی به همراه یک نفر دیگر و با یک بسته پلاستیکی روی تخت نزدیک در ورودی نشسته بود، آن زمان هم منافقین فعالیت های مذبوحانه ای داشتند و به ماه م سفارش شده بود تا مراقب باشیم تا افراد غریبه وارد آسایشگاه نشوند.
شهید بابایی آمد و بر روی تخت نشست و گفت که من آمده ام تا مشکلات شما را بشنوم. ما از او پرسیدیم که شما چه کسی هستید و با مشکلات ما چه کار دارید؟ چند دقیقه ای به این نحو با او گفتوگو کردیم و او هم خود را معرفی نکرد و ما هم او را نمی شناختیم. در نهایت کار به اینجا کشید که گفتوگویی بین دانشجویان انجام شد و به این نتیجه رسیدیم که او احتمالا از افراد خرابکار است و شاید جزو منافقین باشد.
در همین حال بود که یکی از دوستان به سراغ افسر نگهبان رفت تا او را به آسایشگاه بیاورد، به وقت اذان مغرب نزدیک شدیم و شهید بابایی به ما گفت که اگر شما با من صحبت نمیکنید پس بسته من اینجا بماند تا نماز بخوانم. با بیان چنین سخنانی برای ما تقریبا قطعی شد که این بسته بمب است و قراراست تا در آسایشگاه ما منفجر شود. اما او باز هم خود را معرفی نکرد و ما هم او را به شکل بسیار نامناسبی از طبقه دوم به پایین آسایشگاه هدایت کردیم. در این زمان، افسر نگهبان از پله ها بالا آمد و به او یک احترام نظامی جدی گذاشت، برای همه سوال پیش آمد که او کیست که این گونه به او احترام میگذارند، سپس هم به همراه افسر نگهبان از آنجا رفتند.
هنگامی که رفتند فرمانده نزد ما آمد و به ما گفت شما که به دنیال رساندن مشکلات خود به مسئولان هستید پس چرا وقتی شهید بابایی آمد مشکلات خود را با او مطرح نکردید!؟ ما به فرمانده خودمان گفتیم که از آمدن او خبر نداشتبم، البته این شیوه شهید بابایی بود که به صورت ناشناس به مراکز مخلف سرکشی میکرد؛ او از این دست خاطرات بسیار دارد.
شهید ستاری همواره با تفکر راهبردی چشم انداز دوردست را درنظر داشت
به عنوان سوال پایانی، نقش شهید ستاری در ارتقای توانمندی فنی نیروی هوایی را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا خاطره ای از ایشان دارید؟
نصیرزاده:من خاطرهای خاصی از ایشان ندارم. البته هنگامی که دوره خلبانی جنگنده F5 و F14 را به پایان رساندم، لوح تقدیر و مدرک پایان دوره را از ایشان اخذ کردم. شهید ستاری با تفکر راهبردی خود همواره چشم انداز دوردست را در نظر داشت، اکنون برخی زیرساختهای نیروی هوایی مانند مجتمع اوج و دانشگاه هوایی شهید ستاری که زیرساختهای مهمی در نیروی هوایی هستند را از خود بر جای گذاشته و پس از حدود 20 سال در حال بهرهمند شدن از آن هستیم. ایشان دیدگاه راهبردی بسیار قدرتمندی داشت و طرح ریزی بلندمدت خوبی بود. تخصص شهید ستاری بحث موشکی بود و بعد از منصوب شدن به سمت فرمانده نیروی هوایی ارتش دوره آموزش خلبانی را هم گذراند.
توصیف شهید ستاری از پرواز بسیار خوب است به نحوی که من تاکنون از کسی توصیفی مانند آن نشنیدهام، زیرا او نگاه خلبان از آسمان به زمین را بسیار خوب توصیف کرده است.
دیدگاه شما