«سیدعباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در گفت‌وگوی تفصیلی با شبکه بین‌المللی العالم درباره آخرین تحولات در عرصه جهانی و منطقه‌ای، اقدامات ضد ایرانی آمریکا، برجام و آینده آن، نقش ایران در منطقه، مسئله فلسطین و سیاست خارجی ایران توضیحاتی ارائه داد.
العالم: سوال‌ها را از روابط ایران و آمریکا شروع می‌کنیم. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا یک بار می‌گوید خواستار مذاکره با ایران است و یک بار می‌گوید نمی‌خواهد با ایران بجنگد؛ و در مقابل ایران هم می‌گوید که خواستار جنگ نیست و مذاکره مستقیم با آمریکا را هم رد می‌کند. به نظر شما راه حل چیست؟
موسوی: ما اعلام کردیم که با دولت فعلی آمریکا و با شرایطی که فعلا در مناسبات بین ما و این دولت هست مذاکره نمی‌کنیم، اما این به معنی بستن راه دیپلماسی نیست، به معنی جنگ خواستن نیست، چون جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت جنگ نخواسته و در طول تاریخ هم نشان داده که اهل مدارا و گفت‌گو و تعامل است و در جای خودش هم اهل رزم آوری و جنگ آوری است و این را تاریخ هفت هزار ساله ما به همه کشور‌ها و دولت‌های منطقه و جهان نشان داده است. اینکه ما با آمریکا مذاکره نمی‌کنیم به این معنی نیست که مذاکره نکردیم، ما تقریبا حدود دو سال با آمریکایی‌ها مذاکره کردیم و این آمریکایی‌ها بودند که میز مذاکره را ترک کردند و اعلام کردند که توافقی که شده به نفع آن‌ها نیست و به نوعی سرشان کلاه رفته است و این درحالی است که [برجام]توافقی جامع بوده و دستاورد مهمی برای هر دو کشور، منطقه و جهان به همراه داشته است و طبیعی است که همه ما از این توافق راضی نباشیم ما هم از بخش‌هایی از این توافق راضی نیستیم قطعا آن‌ها هم راضی نیستند، اما آن چیزی بود که روی آن اجماع و توافق شده بود و کشور‌های مختلف جهان و اعضای شورای سازمان ملل متحد درگیر آن بودند و آن توافق تبدیل شده بود به یک قطعنامه شورا، بنابراین اینکه ایران مذاکره نمی‌کند به معنی این نیست که جمهوری اسلامی ایران اهل تعامل، گفت‌وگو و مذاکره نیست، به دیپلماسی و توانمندی‌های دیپلماسی خودمان به جد اعتقاد داریم و آماده هم هستیم و اعلام هم کردیم که اگر آمریکا دست از این تروریسم اقتصادی بردارد و فشار‌هایی که علیه ملت ایران اعمال کرده را کم کند و به توافقی که خودشان امضاء کرده است و بخشی از قطعنامه شورای امنیت است برگردد؛ باز امکان گفت‌وگو در آن چارچوب وجود دارد.
العالم: درباره توافق هسته ای، طرح فرانسه را پیش رو داریم. ماکرون با آقای روحانی تماس‌هایی داشته است. این طرح به کجا رسیده است؟ چه ویژگی‌ها و خصوصیاتی دارد؟ صحبت از راه اندازی خط اعتباری به ارزش ۱۵ میلیارد دلار است. جزئیات این طرح چیست؟
موسوی: بعد از اینکه آمریکا از برجام خارج شد کشور‌های باقیمانده در برجام اعلام کردند که آماده هستند که برجام را بدون آمریکا ادامه دهند و به تعهداتی که در برجام هست عمل کنند، جمهوری اسلامی ایران هم با حسن نیت این حرف آنان را پذیرفت و اعلام کرد تا زمانی‌که شما به تعهداتتان عمل کنید جمهوری اسلامی ایران هم به تعهدات خود عمل خواهد کرد، آن‌ها مکانیزم‌هایی را پیشنهاد داند از جمله بحث SPV که بعد‌ها به اینستکس تبدیل شد که مراودات مالی و بانکی بین جمهوری اسلامی ایران و کشور‌های خودشان را تسهیل کنند و این بخشی از تعهداتی است که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد هم آمده است که آن‌ها (کشور‌های متعاهد) موظف هستند که روابط خارجی و تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران را تسهیل کنند، اما متاسفانه علیرغم قول و قرار‌ها و تعهداتی که پذیرفته بودند امروز حدود شانزده ماه از آن گذشته و آن‌ها یا نتوانسته اند یا نخواسته اند به آن تعهدات عمل کنند و صرفا به اعلام اینکه ما متعهد هستیم و از ایران هم می‌خواهیم متعهد باشد اکتفا کردند و جمهوری اسلامی ایران هم دید که در این شرایط نمی‌شود و باید یک توازن وجود داشته باشد و بر همین اساس شروع به کاهش تعهدات خود کردیم، سه قدم را برداشتیم که یک موازنه‌ای بین تعهدات ما و تکالیف ما در برجام صورت گیرد که بعد از این شرایط آقای ماکرون یک ابتکاراتی را به خرج داد و در تماس‌هایی بین دو کشور برقرار شد، که در جریان آن پیشنهاداتی از جمله اینکه اعتباراتی به ما بدهند یا تضمین خرید نفت ما را دادند و مبالغی هم که به آن اشاره کردید در آن مطرح بود، اما متاسفانه همه این‌ها را منوط کردند به موافقت آمریکا و این موضوع عجیب و جالب است که وقتی می‌خواهند به تعهدات خودشان عمل کنند از عضوی از برجام که دیگر در این توافق حضور ندارند، می‌خواهند اجازه بگیرند، تعهداتی که قرار است به آن عمل کنند، ذیل قطعنامه سازمان مل متحد است، در دنیا بی سابقه است که کشوری از اعضای جامعه بین المللی وقتی بخواهد قطعنامه مشروعی را اجرا کند برود و از یک نفر دیگر که قطعنامه را نقض کرده است، اجازه بگیرد، به هر حال این به خودشان و استقلالشان و نوع رابطه‌ای که با یکدیگر دارند مربوط است، اما آنچه که به جمهوری اسلامی ایران مربوط است این است که ببینیم آیا آن‌ها به تعهداتشان عمل می‌کنند یا خیر، رایزنی‌ها و گفتگو‌ها بین خودشان هنوز ادامه دارد و اینکه آن‌ها بالاخره از ترامپ مجوز می‌گیرند یا نه؛ به ما خیلی مربوط نیست، ما اگر ببینیم آن‌ها توانستند کاری کنند ما برخواهیم گشت به تعهداتی که داشتیم اگرنه همینطور قدم به قدم به کاهش تعهدات خودمان ادامه می‌دهیم.
العالم: درباره توافق هسته ای. وقتی رئیس جمهور آمریکا درباره توافقی جایگزین برجام صحبت می‌کند، روی چه چیزی تأکید می‌کند؟ آیا منظور قدرت موشکی ایران است یا اینکه برخی از بند‌های توافق هسته‌ای هستند که ترامپ می‌خواهد این بند‌ها دائمی باشد. آیا دقیقا می‌دانید که آمریکا چه می‌خواهد؟
موسوی: ما هم خیلی متوجه نمی‌شویم آن‌ها واقعا دنبال چه چیزی هستند، ما در سیاست خارجی آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران یک سردرگمی را شاهد هستیم و برای ما هم هنوز مبهم است که اولا آن‌ها چه می‌خواهند، دوما در آمریکا چه کسی تصمیم گیرنده است، یک روز شروط دوازده گانه می‌گذارند و یک روز دیگر می‌گویند می‌خواهیم بدون پیش شرط با جمهوری اسلامی ایران مذاکره کنیم یک روز می‌گویند این توافق بدترین توافق تاریخ آمریکا بوده است و یک روز دیگر می‌گویند می‌توانیم مشابه همین توافق را داشته باشیم، ولی هرچه هست آن‌ها به همین توافقی که با دولت آمریکا داشتیم پایبند نبودند، اما اگر منظورشان این است که جمهوری اسلامی ایران یک توافق جدیدی بکند درحال حاضر این جزء محالات است بخاطر اینکه ما موضوع مشخصی داشتیم به نام برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و آن‌ها هم نگرانی‌هایی داشتند و ما هم خواستار حقوق خودمان در این برنامه بودیم و براساس آن توافق کردیم و مسائل دیگری مانند توانمندی‌های موشکی ما و مسائل منطقه‌ای که کم و بیش مطرح می‌کنند، این موارد را خیلی در موضوع دخیل نمی‌دانیم. مسائل موشکی را با توجه به تجربیات چندین ساله قبل جزو خطوط قرمز خود می‌دانیم. به هر حال هر کشوری حق دارد با توجه به شرایطی که در آن قرار دارد و با توجه به نیاز‌های امنیت ملی اش، نسبت به افزایش توانمندی‌های دفاعی متعارف خود اقدام کند که جمهوری اسلامی ایران این بحث را در قالب توسعه برنامه‌های موشکی متعارف خود که صرفاً هم جنبه دفاعی دارد، پیگیری کرده است. درخصوص مسائل منطقه‌ای هم به هر حال ما عضوی از این منطقه هستیم. جمهوری اسلامی ایران هزاران سال است که در این منطقه حضور دارد. نفوذ ما در منطقه، نفوذی طبیعی است. اگر بر سر نفوذ منطقه‌ای ما مشکل دارند، کاری درباره این موضوع نمی‌توان انجام داد. جمهوری اسلامی ایران کشوری صاحب نفوذ و قدرتمند است و تا الان نیز نشان داده که نفوذش را در جهت مصالح مردم منطقه و ایجاد ثبات و امنیت در منطقه به کار گرفته است. زحماتی که جمهوری اسلامی ایران برای مبارزه با تروریسم در منطقه کشیده، علیه داعش مبارزه کرده که به نفع همه کشور‌ها در منطقه و جهان بوده و تا جایی که توانسته از نفوذ و قدرتش در راستای تامین منافع منطقه و جهان استفاده کرده است. حال اگر برخی از این موضوع ناراحت هستند باید از خودشان درباره علت ناراحتی آن‌ها سوال کرد.
العالم: درباره نفتکش بریتانیایی، سرنوشت این نفت کش بالاخره چه شد؟
موسوی: نفتکش انگلیسی چند مورد تخلف محرز داشته که توسط گشت نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران، تخلفات شناسایی و نفتکش موردنظر توقیف شد. با مدارک و اسناد، تخلفات و اتهامات مذکور به آن‌ها اعلام شد و رویه قضایی هم طی شد. فکر می‌کنم که ظرف روز‌های آینده، مشکل برطرف شود. رای دادگاه بزودی صادر خواهد شد و فکر می‌کنم این نفتکش بزودی رفع توقیف شود.
العالم: به سراغ موضوع یمن می‌رویم. پمپئو، وزیر خارجه امریکا چند روز پیش ایران به شرکت در حمله به تأسیسات نفتی عربستان – آرامکو متهم کرد. پاسخ شما چیست؟
موسوی: جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده و نشان داده که خواستار تنش در منطقه نیست. ما علیرغم اختلافاتی که با کشور‌های منطقه داریم و وجود برخی سوء تفاهم‌ها در این زمینه که منشاء خارجی هم دارد، دلیلی نمی‌بینیم که علیه همسایگان خود دست به اقداماتی بزنیم و همانطور که عرب‌ها بیان می‌کنند "البینة علی المدعی"، اگر درباره موضوع حمله به تاسیسات نفتی آرامکو، شواهد و مستنداتی دارند که ایران در این حمله دخالت داشته، آن‌ها را ارائه دهند. البته یکی از دلایلی که ایران را متهم می‌کنند این است که نمی‌خواهند باور کنند ملت مظلوم یمن با دست خالی به چنین توانمندی‌هایی رسیده و می‌تواند از خودش دفاع کند. بیش از چهار سال است که هر روز مردم مظلوم یمن زیر شدیدترین حملات و بمباران‌ها هستند و گرفتاری‌های خاص بهداشتی و غذایی دارند و هر روز کشته‌های زیادی می‌دهند. کودکان آن‌ها در بیمارستانها، مدارس و جا‌های مختلف بمباران می‌شوند. مراسم عزاداری و عروسی آن‌ها بمباران می‌شود، فاجعه انسانی عجیبی در یمن رخ داده که متاسفانه دنیا چشم خود را به روی آن بسته است. در این شرایط، ملت مظلوم یمن باید با هروسیله‌ای از خود دفاع تا متجاوز را متوقف کند؛ بنابراین یمن این کار را کرده است. خودشان هم اعلام کرده اند که ارتش و نیرو‌های مردمی یمن این عملیات را انجام داده اند و عجیب است که حتی در این شرایط همچنان ایران را متهم می‌کنند در حالیکه یمنی‌ها با اسناد خودشان اعلام کرده اند که مسئول این حمله بوده اند. البته جمهوری اسلامی ایران به اندازه کافی قدرتمند هست که اگر کاری انجام دهد، مسئولیت آن راهم بر عهده بگیرد. ما پهپاد آمریکایی را وقتی به حریم هوایی ایران تجاوز کرد، سرنگون و بطور رسمی هم اعلام کردیم که نیرو‌های پدافندی ما این کار را کرده اند و ابایی هم از اعلام این موضوع نداشتیم؛ بنابراین هم برای آمریکایی‌ها و هم برای برخی کشور‌های دیگر نخستین کار اتهام زدن به ایران است که از اساس بی پایه است و هیچ وجهی ندارد و غیر قابل قبول است.
دیدگاه شما