گلوتن پروتئینی است که در گندم، جو و چاودار یافت می‌شود. اما متاسفانه، در بیماری‌ای به نام سلیاک Coeliac ، وارد شدن این پروتئین به دستگاه گوارش باعث بروز یک پاسخ خودایمنی مخرب و نابود شدن و آسیب دیدن پرزهای روده باریک می‌شود.
علایم سلیاک
سلیاک می‌تواند با علائم سوء جذب تظاهر یابد. سلیاک ممکن است به صورت تظاهرات غیراختصاصی گوارشی مانند نفخ، اسهال مزمن با یا بدون مدفوع چرب(استئاتوره)، دفع گاز زیاد، عدم تحمل قند شیر (لاکتوز) یا کمبودهای ریزمغذی‌ها مانند کم‌خونی ناشی از کمبود آهن و یا علائم غیرگوارشی مانند افسردگی، خستگی، درد مفاصل، پوکی استخوان (استئوپروز و استئومالاسی) تظاهر پیدا کند.
بیماری‌هایی که با سلیاک همراهی دارند:
بیماری سلیاک ممکن است با بیماری‌های زیر همراهی داشته باشد:
درماتیت هرپتی فورم، نوعی التهاب پوستی
دیابت نوع یک
بیماری‌های خودایمنی تیروئید
کمبود انتخابی ایمونوگلوبین A
تشخیص بیماری سلیاک
آندوسکوپی فیبرواپتیک یا کپسولی ممکن است یافته‌های پهن و صاف شده را نشان دهند.
به کمک آندوسکوپی فیبرواپتیک که در آن پورب یا لوله قابل انعطاف از داخل دهان تا روده باریک فرستاده می‌شود، می‌توان تکه‌برداری یا بیوپسی هم تهیه کرد.
بهترین تست جهت تشخیص قطعی سلیاک، بیوپسی روده است
پاسخ بالینی به رژیم غذایی فاقد گلوتن تشخیص سلیاک را قطعی می‌نماید و در افراد بالغ نیازی به تکرار بیوپسی جهت تایید بهبودی بافتی نیست.
تست‌های خون مثل آنتی‌بادی‌های آنتی‌گلیادین، آنتی‌اندومیزیال و رتیکولین جهت غربالگری بیماران با علائم غیرمعمول یا بستگان بدون علامت بیماران مفید هستند.
از آنجایی که آنزیم ترانس گلوتامیناز بافتی (tTG) نقش اتوآنتی‌ژن را در اسپروی سلیاک ایفاء می‌کند، پس سنجش Anti- tTG نقش مهمی در تشخیص سلیاک دارد.
درمان بیماری سلیاک
تنها درمان بیماری سلیاک رعایت جدی رژیم غذایی بدون گلوتن برای تمام عمر است. مکمل‌های غذایی (به ویژه آهن، ویتامین‌ها و کلسیم) برای اصلاح کمبودها باید مصرف شوند. پاسخ بالینی به درمان ممکن است ظرف چند هفته مشاهده شود.
پیش آگهی بیماری سلیاک
پیش آگهی دراز مدت با رعایت رژیم غذایی عالی است؛ اما ممکن است افزایش اندکی در بروز بدخیمی‌ها به خصوص لنفوم مشاهده گردد./ یک پزشک
دیدگاه شما