دیه در سال ۹۸ برای ماه‌های عادی معادل مبلغ ۲۷۰ میلیون تومان و در ماه‌های حرام معادل مبلغ ۳۶۰ میلیون تومان تعیین شده است؛ دیه اعضای بدن در قانون مجازات اسلامی براساس این مبلغ محاسبه و پرداخت می‌گردد.
دیه مالی است که پرداخت آن به سبب قتل و یا جنایت بر نفس و یا عضو بر عهده جانی و یا قائم مقام او است و باید آن را به مجنی علیه و یا، ولی او پرداخت کند.
میزان دیه در قانون مشخص است، ولی میزان ارش در قانون مشخص نیست. یعنی اگر برای عضوی در قانون دیه تعیین نشده باشد باید در ازای صدمات وارده بر آن عضو ارش توسط کارشناس تعیین گردد.
در صورتی که از یک عضو تنها یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد، از بین بردن آن دیه کامل دارد و در صورتی که از یک عضو دو عدد وجود داشته باشد از بین بردن یکی از آن‌ها نصف دیه کامل و از بین بردن هر دوی آن‌ها دیه کامل خواهد داشت.
لازم به ذکر است که دیه زن و مرد در اعضا و منافع تا کمتر از ۳/۱ دیه کامل مرد یکسان است و چنانچه ۳/۱ یا بیشتر شود دیه زن به نصف تقلیل می‌یابد.
در این بخش دیه اعضای سر و صورت را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
۱- دیه مو
کندن و یا از بین بردن تمام موی سر یا ریش مرد در صورتی که دیگر نروید، دیه کامل دارد و اگر دوباره بروید نسبت به موی سر، ارش و نسبت به ریش یک سوم دیه کامل تعیین می‌گردد.
کندن و یا از بین بردن تمام موی سر زن در صورتی که دیگر نروید، موجب دیه کامل زن و اگر دوباره بروید، موجب مهرالمثل است. اگر مهر المثل بیش از دیه کامل زن باشد فقط به مقدار دیه کامل زن پرداخت می‌شود.
کندن و یا از بین بردن هریک از ابرو‌ها ۱/۴ دیه کامل دارد و اگر دوباره بروید، موجب ارش است و اگر مقداری از آن بروید نسبت به مقداری که روییده، ارش و نسبت به مقداری که نروییده دیه با احتساب مقدار مساحت، تعیین می‌شود.
۲- دیه بینی
شکستن استخوان بینی درصورتی که موجب از بین رفتن آن شود، دیه کامل دارد و چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب ۱/۱۰ دیه کامل و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند، موجب ارش است. در کج شدن بینی یا شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود، ارش ثابت می‌شود.
از بین بردن هر یک از پره‌های بینی یا پرده میان دو سوراخ، موجب ۱/۳ دیه کامل است. فلج کردن بینی، موجب ۲/۳ دیه کامل و از بین بردن بینی فلج، موجب ۱/۳ دیه کامل است.
۳- دیه چشم
درآوردن و یا از بین بردن چشم بینای کسی که فقط یک چشم بینا دارد و چشم دیگرش نابینای مادرزادی و یا به علل غیر جنایی مثل تصادف از بین رفته باشد موجب دیه کامل است لکن اگر چشم دیگرش را در اثر قصاص یا جنایتی که استحقاق دیه آن را داشته است از دست داده باشد دیه چشم بینا، نصف دیه کامل می‌باش
۴- دیه لاله گوش
پاره کردن پرده گوش، موجب ارش است و اگر در اثر آن حس شنوایی نیز از بین برود یا نقصان پیدا کند، دیه آن نیز باید پرداخت شود. هرگاه آسیب رساندن به گوش به حس شنوایی سرایت کند یا موجب سرایت به استخوان و شکستگی آن شود هر کدام دیه جداگانه‌ای دارد.
۵- دیه گردن
کج شدن و خمیدگی گردن در اثر شکستگی در صورت عدم بهبودی و باقی ماندن این حالت موجب دیه کامل و در صورت بهبودی و زوال حالت خمیدگی و کج شدگی موجب ارش است. جنایت بر گردن که مانع فرو بردن یا جویدن غذا و یا نقص آن و یا مانع حرکت گردن شود موجب ارش است.
۶- دیه زبان
شخصی که دارای لکنت زبان است و یا به کندی یا تندی سخن می‌گوید یا برخی از حروف را نمی‌تواند تلفظ کند، گویا محسوب می‌شود. قطع و از بین بردن تمام زبان لال موجب ۱/۳ دیه کامل است و از بین بردن مقداری از آن، موجب همان مقدار دیه به نسبت مساحت تمام زبان است.
۷- دیه دندان
از بین بردن تمام دندان‌های دائم بیست و هشت گانه دیه کامل دارد که به ترتیب زیر توزیع می‌شود:
دندان‌های جلو که عبارتند از: پیش، چهار تایی و نیش که از هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین می‌روید و جمعاً دوازده عدد است هر کدام ۱/۲۰ دیه کامل دارد.
ایجاد ترک یا لق کردن دندان هرگاه در حکم از بین بردن آن باشد، موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است. کندن دندان لق یا ترک خورده که منفعت آن باقی است، موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است. شکستن آن مقدار از دندان که نمایان است با بقای ریشه، دیه همان دندان را دارد.
۸- دیه لب
از بین بردن دو لب دیه کامل و هر یک، نصف دیه کامل دارد و دیه از بین بردن مقداری از لب به نسبت تمام لب محاسبه می‌شود. شکافتن هر دو لب به نحوی که باعث نمایان شدن دندان‌ها شود، ۱/۳ دیه کامل و در صورت بهبودی بدون عیب، ۱/۵ دیه کامل دارد. شکافتن یک لب موجب ۶/۱ دیه کامل و درصورت بهبودی بدون عیب، موجب ۱/۱۰ دیه کامل است.
۹- دیه فک
قطع کردن و یا از بین بردن دو استخوان چپ و راست فک که محل رویش دندان‌های پایین است، دیه کامل هر کدام از آن‌ها نصف دیه کامل و مقداری از آن‌ها به همان نسبت دیه دارد.
دیه فک مستقل از دیه دندان و سایر اعضا است و اگر با فک، دندان یا غیر آن از بین برود یا آسیب ببیند هر کدام دیه یا ارش جداگانه دارد. حادثه‌ای که موجب کندی حرکت فک شود، ارش دارد و چنانچه مانع جویدن یا موجب نقص آن شود، ارش آن نیز افزوده می‌شود. فلج کردن فک پایین ۲/۳ دیه کامل و قطع فک فلج ۱/۳ دیه کامل دارد./ فرادید
دیدگاه شما