بدن ما برای زندگی در فضا ساخته نشده، برای زندگی در سیارهای مانند کره خاکی خودمان ساخته شده. طی چندین قرن و هزاره، انسانها به تکامل رسیدهاند و بنابراین بدن ما هم به زندگی با گرانش و زیر سقف اتمسفر زمین عادت کرده. اما در مدار پایینی زمین، خبری از آن عناصری که سیستمهای مختلف بدن ما به آنها عادت کردهاند نیست.
احتمالاً بزرگترین چالشی که فضانوردان با آن روبرو میشوند، از دست رفتن عضله و استخوان باشد. انسانهای روی زمین صرفاً با راه رفتن و ایستادن در خلاف جهت گرانش، به کارکرد روزانه این سیستمها کمک میکنند. اما بدون گرانش، استخوانها تراکم مواد معدنی خود را از دست داده و عضلات تحلیل میروند. این چیزیست که فضانوردان دائماً برای جلوگیری از آن تلاش میکنند.
ایستگاه فضایی بینالمللی به سه دستگاه مجهز است که طراحی شدهاند تا ورزش را برای تمام بدن فضانوردان امکانپذیر کنند: یک دوچرخه، یک تردمیل و یک دستگاه وزنهبرداری به نام ARED. هر دستگاه به صورت خاص برای فضا طراحی شده، چون بدیهی است که تجهیزات عادی باشگاههای ورزشی در ریزگرانش ناکارآمد خواهند بود. برای مثال وزنهبرداری در فضا کارایی چندانی ندارد، چون دمبلها هیچ وزنی نخواهند داشت. بنابراین در عوض دستگاه ARED از دو قوطی با قابلیت کندگی استفاده میکند و فضانوردان با قرار دادن یک میله روی شانه، حرکات ورزشی کنند.
به همین ترتیب، تردمیل ایستگاه هم یک دستگاه عادی نیست. فضانوردان باید با کابلهای بانجی به دستگاه متصل شوند، در غیر این صورت میان زمین و هوا شناور خواهند بود و اصلاً نمیتوانند ورزش کنند. یک دوچرخه ثابت هم وجود دارد که به حرکات کششی برای پای فضانوردان کمک میکند اما زین ندارد، چرا که اصلاً امکان نشستن روی زین وجود ندارد. هنگام تمرین با این تجهیزات در زمین، درک کامل شرایط در فضا دشوار خواهد بود و دلیلش گرانش همیشه حاضر در زمین است.
گذشته از اینها، صرف حضور فضانوردان در فضایی بیرون از اتمسفر زمین، به این معناست که آنها در معرض خطراتی دیگر هم خواهند بود. یکی از آن خطرات، تشعشعات فضایی است. ذرات پرانرژی خورشید و ذراتی که از بیرون منظومه شمسی میآیند قادر به عبور از پوست و گوشت هستند و به مرور زمان، به بدن آسیب میزنند.
خوشبختانه فضانوردان حاضر در ایستگاه فضایی بینالمللی به لطف میدان مغناطیسی زمین، که مانند لایه محافظی به دور کره خاکی ما کشیده شده، همچنان تا حدی در برابر تشعشعات فضایی در امان هستند. با این همه، ناسا سطح مشخصی از تشعشعات را برای فضانوردان تعیین کرده و میزان حضور آنها در معرض تشعشعات فضایی دائماً پایش میشود تا از مقدار معین فراتر نرود.
اگر شما بیشتر اوقات خود را در ایستگاه فضایی سپری کنید، در معرض سطح و کیفیت متفاوتی از تشعشعات نسبت به اعماق فضا خواهید بود. ممکن است بتوانید -به صورت تخمینی- به ازای هر ماموریت به اعماق فضا، قادر به انجام ۱۰ ماموریت ایستگاه فضایی باشید. موضوع کاملاً نسبی است، اما چنین چیزهایی را با دقت بسیار اندازهگیری میکنیم.
ناسا تاثیرات تشعشعات فضایی را در آزمایشگاهی مخصوص در رصدخانه ملی بروکهیون بررسی میکند. در آنجا افرادی مانند گیدا و دیگر دانشمندان با استفاده از شتابدهندههای ذرات، تشعشعات فضایی را شبیهسازی و مشاهده میکنندکه چه تاثیری برای نمونههای بیولوژیکی میگذارند. گیدا میگوید «به جای اینکه نمونهها را سراغ تشعشعات ببریم، تشعشعات را به سراغ نمونهها میآوریم. تحقیقات این آزمایشگاه به ناسا کمک کیکند که لایههای محافظتی بهتری در برابر تشعشعات فضا بسازد و در نتیجه، فضانوردان قادر به مکاشفه بخشهایی عمیقتر از فضا خواهند بود.
دیدگاه شما