هزاران هزار شهروند متخلف درنقاط مختلف جهان تاکنون به واسطه بی‌اعتنایی به قانون اجباری شدن ماسک که فعلا تنها راه مطمئن برای پیشگیری از ابتلا به کروناست، جریمه شده‌اند و احتمالا بعد از این نقره‌داغ شدن دیگر به قانون احترام خواهند گذاشت.
این روش در کشورهای گوناگون با شیوه‌های مختلف اداره حکومت تجربه شده و جواب هم داده اما سوال این است که کدام نسخه برای کشور ما مفید است که هم استفاده از ماسک را ترویج دهد و هم نظم اجتماعی را به‌هم نریزد.
اجبار کردن برخی از مردم که اکنون پنج ماه است با هیچ ادله‌ای قانع به استفاده از ماسک نشده‌اند در کشور ما الزامی به نظر می‌رسد مخصوصا این‌که ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت می‌گوید بعد از این همه گفتن و خواهش کردن در برخی مراکز استان‌ها مثل اصفهان استفاده از ماسک تازه به 75 درصد و در تهران که حالا کانون انتشار کروناست به 50 درصد رسیده است.
البته قطعا این آمار بی‌توجهی در کنار آمارهای خوف‌انگیز شیوع کرونا در کشور باید در کنار موضوعات متعددی دیده شود تا بتوان از قوه قهریه و ابزار جریمه برای مطیع کردن متخلفان استفاده کرد. قبل از هر چیز قیمت ماسک باید تعدیل و کمبودهایش برطرف شود تا ماسک به‌راحتی در اختیار همه باشد و کسی توجیهاتی از این دست نداشته باشد.
پس از این باید سازوکار اعمال جریمه و پرداخت آن تعریف شود تا مجازات متخلفان ضدماسک به سرنوشت جریمه عابران پیاده که ایده‌اش سال‌هاست خاک می‌خورد، دچار نشود. راه نفوذ کلاهبردارن نیز باید مسدود شود تا روزی نرسد که نظارت بر ماسک زدن مردم به فرصتی بکر برای شیادان تبدیل شود و راه اخاذی و سرکیسه کردن‌شان در کوچه و خیابان باز شود.
در واقع مجازات سرباززنندگان از قانون در این شرایط بد کرونایی، یک نیاز است اما به شرط و شروطی، به این شرط که با نیت درست کردن ابرو پیش نرویم ولی یکباره چشم را هم کور کنیم.
دنیا با متخلف تعارف ندارد
کشورهای دنیا را به‌واسطه وجود کرونا می‌شود به سه بخش تقسیم کرد: کشورهایی که اطاعت از قانون و تابع محضِ دستورات دولت بودن در آنها حرف اول را می‌زند، کشورهایی که رفتار مردم را با جریمه هدایت می‌کنند و کشورهایی که از خشونت برای اطاعت استفاده می‌کنند. شاید ما هم در ایران شق چهارم باشیم که در این ماه‌های کرونایی از مردم فقط خواهش کرده‌ایم و سیاست‌مان تمنا و توصیه کردن بوده‌است.
به هر حال کشورهای دسته اول، همراهی مردم و در نتیجه مدیریت کرونا را با هم دارند مثل چین، ژاپن و کره جنوبی که نمونه‌های خوبی هستند. یکی از ایرانیان مقیم چین دیروز به ما گفت در چین هیچ فشاری از سوی دولت برای استفاده از ماسک نیست، چون بعد از این که مقامات بهداشتی ماسک زدن را برای کنترل بیماری مفید اعلام کردند مردم خودشان داوطلبانه ماسک به صورت زدند. خب این راز موفقیت چین در کنترل کروناست.
ما از چند کشور اروپایی هم خبر گرفتیم، از هلند و آلمان تا ایتالیا و روسیه که به هیچ وجه با متخلفان شوخی ندارد. سپس سری زدیم به یکی از ایرانیان مقیم هند در شبه‌قاره و پس از آن با یک ایرانی در ترکیه همکلام شدیم و سپس از استرالیا خبرگیری کردیم که نتیجه همه این تماس‌ها برخورد قاطعانه، بی‌رودربایستی و البته قانونمند دولت‌ها با متخلفانی بود که قانون اجباری شدن ماسک را زیرپا می‌گذارند.
در هلند به گفته هموطنی که به ما اطلاعات داد ماسک زدن در ناوگان حمل و نقل عمومی اجباری است و هر کسی از این کار امتناع کند 90 یورو جریمه می‌شود. سازوکاری هم که برای دریافت جریمه تعریف شده بر مبنای اطلاعات کارت شناسایی افراد است به طوری که شماره ملی افراد در سیستم پلیس ثبت و برگه جریمه به آدرس محل زندگی افراد ارسال می‌شود.
از اوکراین به ما خبر رسید افراد بدون ماسک را به مکان‌های سرپوشیده راه نمی‌دهند و کسی که قانون را زیر پا بگذارد 17 هزارگریونا جریمه می‌شود.
در قاره اقیانوسیه نیز با این که طبق اطلاعات ما فقط درایالت ویکتوریا با مرکزیت ملبورن، استفاده از ماسک اجباری است، ولی درهمین ایالت که سفر به آن ممنوع است، پلیس همراه ارتش در خیابان‌ها حضور دارند و افراد بدون ماسک را بدون فوت وقت و در لحظه 200دلار جریمه می‌کنند که یا افراد باید آن را نقدا بپردازند یا قبض جریمه به نشانی خانه شان ارسال می‌شود و مجبورند ظرف دو هفته آن را بپردازند البته اگر دلشان نمی‌خواهد این جریمه تصاعدی بالا برود و ناگهان به 2000 دلار برسد.
در ترکیه و در همسایگی ما اما خبری از زد و خورد نیست، ولی هر کسی که بدون ماسک به مکان‌های ممنوعه وارد شود 900 لیر جریمه می‌شود. وجه تمایز ترکیه با سایر کشورها البته این است که در کنار این اجبار و اعمال جریمه، تصمیمی به نفع مردم و تشویق آنها به استفاده از ماسک نیز گرفته شده به این ترتیب که صادر کنندگان ماسک به ازای صادارت هر سه ماسک باید یک ماسک رایگان به شهروندان بدهند. این سیاست باعث شده قیمت هر ماسک در این کشور کمتراز یک لیر و در توان همه افراد باشد.
در آلمان دو ایرانی مقیم با ما همکلام شدند و توضیح دادند که جریمه ماسک نزدن در محیط‌های بسته 30 یورو است که پلیس به صورت نقدی از افراد دریافت می‌کنند.
به‌جز این جریمه اسم متخلفان نیز وارد سیستم پلیس می‌شود تا اگر بار دیگر تخلف کردند مبلغ جریمه‌شان دو‌برابر شود.
نکته جالب توجه این که اگر در آلمان همسایه‌ها به پلیس خبر بدهند که کسی در خانه‌اش مهمانی گرفته صاحبخانه 30 یورو جریمه می‌شود.
در آسیای خودمان هم جریمه شدن متخلفان جدی است. یک ایرانی مقیم هند دیروز به ما گفت جریمه ماسک نزدن در این کشور 200 تا 500 روپیه است و این جریمه برای کسانی که فاصله اجتماعی را نیز رعایت نمی‌کنند، اعمال می‌شود. در هند اما جریمه انداختن آب دهان روی زمین که یکی از عوامل گسترش ویروس کروناست، سنگین و معادل 10 هزار روپیه است که به صورت نقدی از مردم گرفته می‌شود. جالب این که به گفته این هموطن، پلیس هند کارتخوان همراه دارد و جلوی بهانه افرادی را که می‌گویند پول نقد ندارند می‌گیرد. جالب تر و شاید تامل برانگیزتر این که در هند اگر متخلفان پول نقد و کارت بانکی نداشته باشند به دست پلیس چوب می‌خورند.
یک پزشک ایتالیایی در شهر میلان نیز از آنچه در این کشور می‌گذرد ما را مطلع کرد که حکایت از سیستم نظارتی دقیق در این کشور دارد. در ایتالیا پلیس و سازمان‌های مردم‌نهاد بر اجرای قانون اجباری‌شدن ماسک دوشادوش هم نظارت می‌کنند. این تشکل‌ها به صورت نامحسوس در مراکز خرید و مراکز شلوغ گشت می‌زنند و افراد فاقد ماسک را 400یورو جریمه می‌کنند و به آنها قبض پرداخت نیز می‌دهند. اینها البته اگر تخلف را در نقاط پرریسک که احتمال ابتلا به کرونا در آنها بیشتر است، مشاهده کنند متخلفان را به پلیس معرفی می‌کنند تا برای آنها پرونده تشکیل دهند و برخوردهای جدی‌تری با آنها شود. در ایتالیا این سختگیری‌ها شامل حال مهاجران نیز می‌شود به طوری که ماسک نزدن برای آنها ضمن داشتن جریمه باعث ثبت امتیاز منفی در پرونده مهاجراتی آنها می‌شود که ممکن است بر وضعیت اقامت آنها اثر بگذارد.
در روسیه به نقل از هموطنی که به سؤالات ما پاسخ داد اگر کسی ماسک به صورت نزند از هزار تا 30هزار روبل که معادل 14 تا 414 دلار است جریمه می‌شود. اگر این شخص ماسک نزدن را تکرار کند 15 تا 50 هزار روبل جریمه می‌شود و اگر مغازه‌دار یا صاحب فروشگاه یا مسؤول هر محیط سربسته به افراد بدون ماسک جنس بفروشند از
30تا 50هزار روبل جریمه می‌شود و اگر برای بار دوم و چندم این کار را تکرار کند باید 500 هزار تا یک میلیون روبل جریمه بدهد و خود را برای بسته شدن واحد صنفی تا 90 روز آماده کند.در روسیه این جریمه‌ها توسط پلیس و بازرسان اعمال می‌شود و جالب این که سه شاهد باید این تخلف را با امضایشان تایید کنند و آن وقت برگه جریمه‌ای صادر می‌شود که گریزی از پرداخت آن نیست./ منبع: جام‌جم
دیدگاه شما