دکتر پیمان دوستی روانشناس، اظهار کرد: با تمام چیز‌هایی که در خصوص هوش می‌دانیم، باید بگویم که هیچ چیز از آن نمی‌دانیم، چرا که هوش یک صفت فرضی و یک مفهوم انتزاعی است. با این حال، شاید بتوان گفت، چیزی که به عنوان ضریب هوشی یا IQ می‌شناسیم، مجموعه استعداد‌هایی است که عواملی مختلفی در آن اثر می‌گذارند و در فردی با فرد دیگر متفاوت است.
این روانشناس ادامه داد: طبق تعریف وکسلر، هوش، مجموعه شایستگی‌های فرد در تفکر عاقلانه، رفتار منطقی و اقدام موثر در سازش با محیط است. در تعریف هوش سه جنبه را باید در نظر گرفت؛ توانایی و استعداد کافی برای یادگیری و درک امور، هماهنگی و سازش با محیط و استفاده از تجارب گذشته، استدلال صحیح و پیدا کردن راه حل منطقی در مواجهه با مشکلات.
دوستی افزود: نوع دیگری از هوش وجود دارد که اغلب به عنوان هوش هیجانی یا EQ شناخته می‌شود. این نوع از هوش به عنوان مجموعه مهارت‌هایی مثل توانایی ارتباط اجتماعی کارآمد، انگیزه دادن به خود، پشتکار در شرایط دشوار، خود کنترلی در خصوص رفتار‌های تکانشی، تنظیم هیجان، همدلی با دیگران، امیدواری، و رفتار مبتنی بر تفکر، تعریف می‌شود.
وی درباره تاثیر عوامل محیطی و ارثی بر میزان هوش افراد گفت: برخی تحقیقات نشان می‌دهند عوامل محیطی و ارثی بر هوش IQ تاثیر دارند. یکی از معروف‌ترین پژوهش‌ها در این زمینه، پژوهش هیرش است که عنوان می‌کند اهمیت وراثت پنج برابر بیشتر از محیط است، با این حال، برخی دیگر از محققان معتقدند نمی‌توان تاثیر وراثت و محیط را به طور جداگانه بررسی کرد.
این روانشناس معتقد است، بر این اساس که عوامل محیطی و ارثی بر هوش IQ اثر دارند، برخی محققین عنوان می‌کنند با محرک‌های محیطی ممکن است تا حدود ۱۵ سالگی اندکی ضریب هوشی ما ارتقا یابد، اما در خصوص هوش هیجانی EQ اوضاع کمی متفاوت است. به نظر می‌رسد نقش اکتساب پر رنگ‌تر از نقش وراثت باشد و افراد بتوانند برای ارتقا هوش هیجانی خود تلاش کنند. به زبانی دیگر می‌توان گفت هوش هیجانی با توجه به فعالیت‌هایی که در طول زندگی خود انجام می‌دهیم می‌تواند تقویت شود.
به گفته این روانشناس، در خصوص تفاوت‌های بین هوش دختران و پسران پژوهش‌های مختلفی صورت گرفته است که برخی یافته‌ها تناقضاتی با یکدیگر دارند، برای مثال برخی پژوهش‌ها بیان می‌دارند که بین هوش IQ دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد، در حالی که برخی دیگر از پژوهش‌ها عنوان می‌کنند هوش IQ پسران بیشتر از دختران است.
وی با بیان اینکه طبق پژوهش‌های انجام شده نمره کلی هوش هیجانی EQ دختران بیشتر از پسران است، اظهار کرد: از سوی دیگر تحقیقات نشان می‌دهند در دختران با افزایش سن، توانایی‌های انعطاف پذیری و کنترل تکانه از هوش هیجانی ارتقا می‌یابد. در پسران با بالا رفتن سطح تحصیلات، مهارت‌های خودشکوفایی و استقلال از هوش هیجانی افزایش می‌یابد.
این روانشناس همچنین درباره نقش جنسیت در عملکرد افراد گفت: به طور خلاصه پژوهش‌های انجام شده عنوان می‌دارد که عملکرد پسران در مهارت‌های حل مساله، ریاضی و فضایی بهتر از دختران است در حالی که دختران توانایی‌های کلامی بالاتری دارند. همچنین دختران در پردازش شنیداری، و پردازش چندگانه حسی از حافظه فعال، عملکرد بهتری نسبت به پسران دارند.
دیدگاه شما