در اغلب کشورهای توسعه‌یافته، دسترسی به آب آشامیدنی پاک به‌سادگی بازکردن شیر آب است. در این کشورها، افراد روزانه گالن‌ها آب را صرف کارهایی مثل مسواک‌زدن یا دوش‌گرفتن یا استفاده از سرویس بهداشتی می‌کنند؛ اما تقریبا ۱/۱ میلیارد نفر در سراسر جهان از دسترسی به آب آشامیدنی ایمن محروم هستند و دسترسی به آب حداقل در یک ماه از سال برای ۲/۷ میلیارد نفر دشوار است. در ادامه این مطلب از مجله دلتا به این سوال پاسخ می‌دهیم که انسان چه مدت بدون آب دوام می‌آورد؟
آب یکی از منابع اصلی حیات روی زمین است و بخش زیادی از بدن انسان را تشکیل می‌دهد. به‌طور میانگین ۶۰ تا ۷۰ درصد از بدن انسان از آب تشکیل شده است؛ البته این آمار به سن هم بستگی دارد. بدن انسان در طول فرایندهایی مثل ادرار، تعریق، مدفوع و تنفس، آب از دست می‌دهد و با خوردن و نوشیدن باید آب از‌دست‌رفته را جبران کند (تقریبا یک‌سوم از آب مصرفی از غذا سرچشمه می‌گیرد)؛ در‌غیر‌این‌صورت، بدن انسان با کمآبی روبه‌رو می‌شود. اولین مرحله‌ی کم‌آبی‌احساس تشنگی است و معمولا زمانی بروز می‌کند که ۲ درصد از وزن بدن کاهش می‌یابد.
سرعت آب‌زدایی بدن براساس شرایط متفاوت است؛ اما کاهش آب بدن در دمای ۵۰ درجه‌ی سانتی‌گراد همراه با ورزش شدید می‌تواند کشنده باشد. بدن انسان هنگام ورزش در محیط داغ در هر ساعت به‌دلیل تعریق بین ۱/۵ تا ۳ لیتر آب از دست می‌دهند. افزون‌براین براساس میزان رطوبت هوا، ۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌لیتر از آب بدن به‌دلیل بازدم از بین می‌رود. این وضعیت تأثیر عمیقی بر بدن می‌گذارد. حتی کمآبی در حد متوسط هم می‌تواند به احساس خستگی و کاهش توانایی فیزیکی منجر شود.
هرچه آب بیشتری از دست برود، غلظت خون و فشار بر دستگاه قلبی‌عروقی برای حفظ فشار‌خون افزایش می‌یابد. کلیه‌ها سعی می‌کنند ازطریق کاهش ادرار آب بدن را حفظ کنند. همچنین، آب بیشتری از سلول‌ها وارد جریان خون می‌شود و اندازه‌ی سلول‌ها کاهش می‌یابند. در طول این فرایند، انسان ۵ درصد از وزن خود را از دست می‌دهد. سومین مرحله‌ی کمآبی از‌دست‌دادن ۷ درصد از وزن بدن و آسیب به اندام‌ها است.
۹۵ درصد از ادرار هر فرد بزرگ‌سال سالم از آب و باقی آن از ضایعاتی مثل نمک و آمونیاک تشکیل شده است. اینکه دقیقا انسان چه مدت بدون آب دوام می‌آورد، هنوز مشخص نیست؛ اما اغلب دانشمندان بر سر این موضوع توافق دارند که انسان می‌تواند حداکثر چند روز بدون صرف غذا یا آب زنده بماند. در سال ۱۹۴۴، دو دانشمند خود را به‌مدت سه و چهار روز از آب محروم و غذای خشک مصرف کردند. در روز آخر آزمایش، هر دو با مشکلاتی مثل قورت‌دادن غذا روبه‌رو شدند و چهره‌هایی رنگ‌پریده پیدا کردند؛ اما خیلی زود آزمایش را قبل از رسیدن به نقطه‌ی خطرناک متوقف کردند.
توانایی زنده‌ماندن بدون آب بین افراد مختلف، متفاوت است. برای مثال طبق برخی شواهد، بدن انسان می‌تواند متناسب با آب مصرفی روزانه‌اش تطبیق پیدا می‌کند. طولانی‌ترین زمان ثبت‌شده برای زندگی بدون آب متعلق به آندرس میهاوکس، جوان هجده‌ساله‌ای است که در سال ۱۹۷۹، هجده روز بدون آب در سلول پلیس زندانی بود؛ زیرا مسئولان زندان او را فراموش کرده بودند. این اتفاق در کتاب رکوردهای گینس ثبت شد.
با اینکه تعداد کمی از افراد ممکن است کمآبی شدید را تجربه کنند، تقریبا چهار‌میلیارد نفر در سراسر جهان حداقل یک ماه در سال با کمبود آب روبه رو هستند. تغییرات اقلیمی هم دسترسی به منابع آب تمیز را در بسیاری از نقاط جهان دشوارتر می‌سازد. براساس تخمین‌ها، دو‌سوم از جمعیت جهان تا سال ۲۰۲۵ با مشکل کمآبی روبه‌رو خواهند شد.
دیدگاه شما