با آغاز تعطیلی دو هفته‌ای در برخی شهرها و خوابیدن کسب‌وکارها برخی مسئولان وعده دادند که بانکها تا یک ماه حق برگشت زدن چک‌ها را ندارند. اما این وعده عملی نشده و دبیر کانون بانک‌های خصوصی می‌گوید:چنین مصوبه‌ای به بانکها ابلاغ نشده، خودشان بین خودشان حرفی زده‌اند، تصمیمی گرفته‌اند و گمان می‌کنند باید اجرا شود.
گزارش بانک مرکزی از آمار چک‌های مبادله ای در مهرماه ۹۹ نشان می دهد نسبت تعداد چک‌های برگشتی به مبادله‌ای در این ماه نسبت به شهریورماه ۹.۸ درصد کاهش یافته است.
با بررسی این داده‌ها درمی‌یابیم که از کل چک‌های مبادله‌شده در مهر ماه ۳/ ۸ درصد در تعداد و ٩/ ٩ درصد در مبلغ برگشت داده شده است. همچنین تعداد چک‌های برگشتی به مبادله‌ای در مهر نسبت به شهریور نزدیک به ۸/ ۹ درصد کاهش یافته است.
در واقع نسبت چک‌های برگشتی به مبادله‌ای هم نسبت به ماه قبل و هم نسبت به مدت زمان مشابه در سال قبل وضعیت بهتری دارند. ضمنا این نسبت در مهرماه امسال کمترین سطح نسبت چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله‌ای از بهمن ماه سال ۹۸ و قبل از شیوع کرونا را نشان می‌دهد.
چک برگشتی ممنوع!
با آغاز تعطیلی دو هفته‌ای آذرماه در بعضی شهرها، برخی مسئولان وعده دادند که با توجه به تعطیلی کسب و کارها برگشت زدن چک از سوی شبکه بانکی تا یک ماه ممنوع است و با بانک‌های خاطی هم برخورد می‌شود.
از جمله حشمت الله عسگری، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران گفت: طبق مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا هیچ بانکی در این دو هفته (تعطیلات کرونایی) حق ندارد چکی را برگشت بزند و تا ابلاغ دستورات جدید ستاد ملی مقابله با کرونا برگشت زدن چک توسط بانکها غیرقانونی است.
علاوه بر این جانشین ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا در استان قزوین نیز اعلام کرده بود در صورتی که بانکی اقدام به برگشت زدن چک بکند، اصناف و کسبه مصداقی اعلام کنند تا برخورد شود. به گفته او هم شورای بانکها و هم ستاد کرونا تصمیم برعدم برگشت چک‌ها حداقل تا اواخر آذرماه گرفته است و روی سامانه چکاوک نیز این تصمیم اعمال شده است.
استاندار کرمانشاه نیز با اشاره به محدودیت‌های کرونایی در استان کرمانشاه گفته بود بانک‌های استان نباید در این مدت هیچ چکی را برگشت بزنند زیرا بازاریان درآمد کافی برای پاس کردن چک های خود ندارند.
با وجود تمام این وعده‌ها چک‌های کسبه در این دو هفته برگشت می‌خورد و حالا هم که بیش از ده روز تا پایان آذر ماه مانده ماجرای چک‌های برگشتی همچنان ادامه دارد. اما علت محقق نشدن این دست وعده‌ها چیست؟
حتما اشتباهی صورت گرفته
محمدرضا جمشیدی، دبیر کانون بانک‌های خصوصی که پیشتر اعلام کرده بود بانک اجازه امتناع از درخواست مشتریان برای برگشت چک‌های دراختیارشان را ندارد، حالا در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره وعده‌های این مسئولان می‌گوید: حتما اشتباهی صورت گرفته و این دوستان به خوبی درجریان وضعیت نیستند.
او می‌افزاید: چنین مصوبه‌ای به بانکها ابلاغ نشده، خودشان بین خودشان حرفی زده‌اند و تصمیمی گرفته‌اند و گمان می‌کنند باید اجرا شود. هر ابلاغیه‌ای به بانکها باید از طریق بانک مرکزی باشد.
البته به گفته او درباره برگشت نزدن چک حتی بانک مرکزی هم نمی‌تواند به بانک بگوید چک را برگشت نزن. مگر اینکه در مجلس و توسط سران قوا قانون جایگزینی وضع شود. بنابراین نباید از بانکها انتظار داشت فراقانونی عمل کنند چون اختیار چک دست دارنده آن است نه بانک.
جمشیدی تاکید می‌کند: بنا به دستور ستاد مبارزه با کرونا نمی‌شود برخلاف یک قانون عمل کرد. قانون گفته مالک چک، صاحب اختیار آن است و فقط دارنده چک می‌تواند درباره وصول یا برگشت زدن و نزدن آن تصمیم بگیرد پس بانک نمی‌تواند با دستور ستاد مقابله با کرونا چک را برگشت نزند.
او یادآور می‌شود موضوعی که ستاد ملی کرونا دستوری مبنی بر آن به بانکها داده فقط این است که افرادی که چک برگشتی دارند، از قانون مستثنی شوند و چک برگشتی‌شان در اعطای تسهیلات کرونا بانکی لحاظ نشود. با این که تا به امروز هر کس که چک برگشتی داشت نمیتوانست از تسهیلات بانکی استفاده کند.
به گفته این مسئول همچنین ستاد از صاحبان چک خواسته که با توجه به تعطیلی کسب و کارها بیشتر مراعات حال یکدیگر را بکنند.
او علت کاهش چک‌های برگشتی در ابتدای پاییز امسال را هم علاوه بر کاهش معاملات در تعطیلی‌ها این‌طور بیان می‌کند: مردم رعایت حال یکدیگر را می‌کردند و چک‌ها را برگشت نمی‌زدنند، همانطور که برخی از مالکان از گرفتن کرایه خودداری می‌کردند.
تجارت نیوز
دیدگاه شما