«هلث لاین» نوشت: «سرطان بیماری پیچیده‌ای است. انواع مختلفی از سرطان و همچنین دلایل بالقوه بسیاری برای آن وجود دارند. اگرچه هنوز همه پاسخ‌ها را نمی‌دانیم اما نکته مشخص این است که عوامل مختلفی در ابتلا و پیشرفت سرطان نقش دارند.
آرایش ژنتیکی و سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان نقش دارند اما عوامل خارجی که ممکن است بر برخی از آنها کنترل داشته باشید، مانند عادات سبک زندگی، حتی تاثیر بیشتری در این زمینه دارند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ۸۰ تا ۹۰ درصد تومورهای بدخیم با عوامل خارجی مرتبط هستند.
رژیم غذایی یکی از عوامل سبک زندگی مهم است که باید مد نظر قرار بگیرد. پژوهش‌های بسیاری نشان داده‌اند که برخی غذاها با خطر بیشتر برخی انواع سرطان مرتبط هستند.
در ادامه با برخی غذاها و نوشیدنی‌ها که ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند، بیشتر آشنا می‌شویم.
غذاهایی که ممکن است خطر سرطان را افزایش دهند
برخی غذاها می‌توانند خطر دیابت نوع ۲ و چاقی را افزایش دهند که این شرایط با برخی انواع سرطان مرتبط هستند. برخی غذاها نیز حاوی مواد سرطان‌زا هستند که این مواد مضر توانایی ایجاد سرطان را دارند.
باید به این نکته اشاره داشت که قرار گرفتن در معرض مواد سرطان‌زا همواره موجب سرطان نمی‌شود. این به ژنتیک و همچنین سطح و مدت زمان مواجهه با مواد سرطان‌زا بستگی دارد.
گوشت‌های فرآوری‌شده
گوشت فرآوری‌شده به هر نوع گوشتی که با دودی‌کردن، نمک‌سودکردن، خواباندن در مواد، یا کنسرو کردن حفظ می‌شوند، گفته می‌شود. بیشتر گوشت‌های فرآوری‌شده گوشت‌های قرمز هستند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هات‌داگ
سالامی
سوسیس
گوشت گاو نمکی
گوشت گاو خشک‌شده
روش‌های مورد استفاده برای تهیه گوشت‌های فرآوری‌شده می‌توانند موجب تولید مواد سرطان‌زا شوند. به عنوان مثال، بنا بر مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، استفاده از نیترات می‌تواند موجب تولید مواد سرطان‌زایی به نام ترکیبات ان-نیتروسو شود. دودی‌کردن گوشت نیز می‌توانند موجب تولید مواد سرطان‌زایی به نام هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (PAHs) شود.
یک بررسی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که گوشت فرآوری‌شده یک عامل خطر اصلی برای سرطان کولورکتال است. بررسی دیگری در همان سال نشان داد که گوشت فرآوری‌شده با سرطان معده مرتبط است.
طی یک بررسی در سال ۲۰۱۸، پژوهشگران دریافتند که مصرف زیاد گوشت فرآوری‌شده با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط بوده است.
غذاهای سرخ‌شده
زمانی که غذاهای نشاسته‌ای در دماهای بالا پخته می‌شوند، ترکیبی به نام آکریل‌آمید شکل می‌گیرد. این اتفاق می‌تواند طی سرخ‌کردن، پختن، کباب‌کردن و تست‌کردن رخ دهد.
غذاهای نشاسته‌ای سرخ‌شده به طور خاص سرشار از آکریل‌آمید هستند که از آن جمله می‌توان به محصولات سیب‌زمینی سرخ‌شده مانند چیپس و سیب‌زمینی سرخ‌شده اشاره کرد.
بنا بر یک بررسی در سال ۲۰۱۸، مطالعاتی که با حضور سوژه‌های حیوانی انجام شدند سرطان‌زا بودن آکریل‌آمید را نشان‌داده‌اند. آژانس بین‌المللی پژوهش‌های سرطان (IARC) آکریل‌آمید را به عنوان ماده‌ای احتمالا سرطان‌زا برای انسان در نظر گرفته است.
بنا بر مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰، آکریلامید به دی‌ان‌ای آسیب می‌زند و آپوپتوز یا مرگ سلول را تحریک می‌کند. مصرف زیاد غذاهای سرخ‌شده خطر دیابت نوع ۲ و چاقی را نیز افزایش می‌دهد. این شرایط می‌توانند استرس اکسیداتیو و التهاب را افزایش دهند که هرچه بیشتر خطر سرطان را افزایش می‌دهد.
غذاهای بیش از حد پخته‌شده
غذاهای بیش از حد پخته‌شده، به‌ویژه گوشت‌ها، می‌توانند مواد سرطان‌زا تولید کنند. بنا بر مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰، پختن گوشت با حرارت زیاد موجب تولید مواد سرطان‌زای هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای و آمین‌های هتروسیکلیک (HCAs) می‌شود. این مواد ممکن است خطر سرطان را با ایجاد تغییر در دی‌ان‌ای سلول‌های انسان افزایش دهند.
احتمال بیش از حد پختن مواد غذایی با حرارت زیاد یا زمانی که غذا روی شعله مستقیم آتش آماده می‌شود، بیشتر است. این شامل روش‌های پخت مانند موارد زیر می‌شود:
گریل‌کردن
باربیکیوکردن
سرخ‌کردن در تابه
سازمان غذا و داروی آمریکا به این نکته اشاره داشته است که بیش از حد پختن غذاهای نشاسته‌ای، مانند سیب‌زمینی تشکیل آکریل‌آمید را افزایش می‌دهد. برای کاهش خطر تولید مواد سرطان‌زا ناشی از پخت و پز با حرارت زیاد، استفاده از روش‌های پخت و پز سالم‌تر مانند موارد زیر را امتحان کنید:
آب‌پزکردن
استفاده از زودپز
پختن یا تفت‌دادن در دماهای کم
آرام‌پزکردن
لبنیات
برخی شواهد وجود دارند که لبنیات ممکن است خطر سرطان پروستات را افزایش دهد. از جمله محصولات لبنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
شیر
پنیر
ماست
بنا بر یک بررسی در سال ۲۰۱۴، مصرف لبنیات سطوح فاکتور رشد شبه انسولین ۱ (IGF-1) را افزایش می‌دهد. این با خطر بیشتر سرطان پروستات مرتبط است. فاکتور رشد شبه انسولین ۱ ممکن است تکثیر یا تولید سلول‌های سرطان پروستات را افزایش دهد.
قند و کربوهیدرات‌های پالایش‌شده
غذاهای شیرین و کربوهیدرات‌های پالایش‌شده می‌توانند به طور غیر مستقیم خطر سرطان را افزایش دهند. برخی از نمونه‌های این غذاها شامل موارد زیر می‌شوند:
نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر
غذاهای پخته
پاستای سفید
نان سفید
برنج سفید
غلات صبحانه شیرین
مصرف زیاد غذاهای شیرین و نشاسته‌ای ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و چاقی را افزایش دهد. بنا بر مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰، هر دو شرایط می‌توانند التهاب و استرس اکسیداتیو را افزایش دهند. این ممکن است خطر برخی انواع سرطان را افزایش دهد.
بنا بر یک بررسی در سال ۲۰۱۹، دیابت نوع ۲ خطر سرطان‌های تخمدان، پستان، و اندومتر (رحم) را افزایش می‌دهد.
مصرف زیاد قند و کربوهیدرات‌های پالایش‌شده ممکن است به سطوح بالای قند خون نیز منجر شود که بنا بر مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷، ممکن است یک عامل خطر برای سرطان کولورکتال باشد.
برای محدودکردن اثرات کربوهیدرات‌های پالایش‌شده، جایگزینی آنها با گزینه‌هایی سالم‌تر مانند موارد زیر را امتحان کنید:
نان غلات کامل
پاستای غلات کامل
برنج قهوه‌ای
جو دوسر
الکل
زمانی که الکل مصرف می‌کنید، کبد الکل را به استالدهید تجزیه می‌کند که یک ترکیب سرطان‌زا است.
بنا بر یک بررسی در سال ۲۰۱۷، استالدهید موجب آسیب دی‌ان‌ای و استرس اکسیداتیو می‌شود. همچنین، این ماده در عملکرد سیستم ایمنی بدن اختلال ایجاد می‌کند و هدف قراردادن سلول‌های پیش‌سرطانی و سرطانی را برای بدن دشوارتر می‌کند.
بنا بر مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵، الکل سطوح استروژن را در بدن زنان افزایش می‌دهد. این با خطر بیشتر برای سرطان پستان گیرنده استروژن مثبت پیوند خورده است.
آیا برخی غذاها می‌توانند خطر سرطان را کاهش دهند؟
بنا بر پژوهش‌های علمی، برخی غذاها حاوی ترکیبات مفید هستند که ممکن است خطر سرطان را کاهش دهند. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
میوه ها و سبزیجات
بنا بر یک بررسی در سال ۲۰۱۷، میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. این ترکیبات می‌توانند به محافظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو و آسیب دی‌ان‌ای کمک کنند.
مغزدانه‌ها
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان داد که مغزدانه‌ها ممکن است به کاهش التهاب و خطر سرطان کمک کنند.
لوبیاها
این مواد غذایی سرشار از فیبر هستند. بنا بر مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵، فیبر ممکن است خطر سرطان کولورکتال را کاهش دهد.
غلات کامل
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد که غلات کامل با خطر کمتر سرطان مرتبط هستند. غلات کامل، مانند کینوآ و برنج قهوه‌ای سرشار از فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
ماهی
ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است و بنا بر مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴، این چربی‌های سالم ممکن است به واسطه کاهش التهاب خطر برخی انواع سرطان را کاهش دهند.
دیدگاه شما