جرم نواری چسبنده است که بر روی دندان ها ایجاد میشود و دانشمندان پلاک را "زیست غشا " می نامند زیرا جرم اجتماعی از میکروب های زنده است که توسط یک لایه پلیمری احاطه شده است . روکش چسبنده به میکروب ها کمک می کند تا به دندان های شما متصل شده و گسترش پیدا کنند.
بین پلاک و تارتار تفاوت هایی وجود دارد . با ماندگار شدن پلاک در دهان مواد معدنی درون بزاق جمع شده و ماده ای سفید و یا زرد رنگ به نام تارتار را ایجاد می کنند.
تار تار در امتداد خط لثه و قسمت های پشتی دندان ایجاد می شود. اگرچه مسواک زدن به از بین رفتن آن ها کمک می کند اما برای خلاص شدن کامل از شر همه آن ها باید به دندانپزشک مراجعه کنید .
پلاک چگونه تشخیص داده می شود؟
بیشتر اوقات پلاک بی رنگ و یا زرد کمرنگ است و دندانپزشک می تواند در انجام معاینه های دهانی، با استفاده از آینه ای کوچک پلاک تشکیل شده بر روی دندان های شما را مشاهده کند.
همانطور که گفته شده پلاک به رنگ زرد کمرنگ و یا بی رنگ است و مشاهده آن ممکن است دشوار باشد و به همین دلیل مهم است که بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کرده و هر 6 ماه یک بار با مراجعه به دندانپزشک از سلامت دهان و دندان های خود اطمینان حاصل کنید و همچنین می توانید از دندانپزشک خود، برای دانستن نکات مربوط به مسواک زدن و نخ دندان راهنمایی بخواهید.
همچنین برای از بین بردن پلاک های ایجاد شده بر روی دندان هایتان از قرص های مخصوص از بین بردن پلاک استفاده کنید که در صورت عدم اقدام برای از بین بردن پلاک های دندان، ممکن است دچار مشکلات مختلفی از قبیل موارد زیر شوید:
از بین رفتن مینای دندان ها : اسید های تولید شده توسط باکتری ها باعث پایین آمدن سطح PH دهان شده و به مینای دندان ها آسیب وارد می کند.
التهاب: تجمع باکتری ها منجر به التهاب لثه ها می شود.
بوی بدن دهان: ایجاد پلاک بر روی دندان ها سبب تضعیف بهداشت دهان شده و باعث بوی بد دهان می شود.
چه عواملی باعث بروز پلاک می شود و پلاک به چه دلیل مضر است؟
پلاک ها زمانی ایجاد می شوند که غذا های حاوی کربوهیدرات ( نشاسته و قند )، مانند شیر، نوشابه ، عسل ، شکر، کشمش ، بستنی ، غلات خشک مانند چیپس ، کوکی و یا آب نبات بر روی دندان ها باقی بماند که این مواد باعث ایجاد باکتری ها شده و باکتری نیز منجر به تولید اسید در دهان می شوند.
با گذشت زمان این اسید ها، مینای دندان را از بین برده و در نتیجه منجر به پوسیدگی دندان ها می شوند و پلاک همچنین می تواند بر روی ریشه های دندان اثر گذاشته و آن ها را از بین ببرد.
محل قرار گیری دندان
پوسیدگی دندان ها بیشتر در دندان های پشتی اتفاق میافتد. این دندان ها دارای شیار های زیادی هستند؛ اگرچه این شیار ها به جویدن غذا کمک می کنند اما می توانند باعث جا ماندن ذرات غذا بر روی خود شوند. تمیز کردن دندان های پشتی نسبت به دندان های جلویی سخت تر است و در نتیجه این دندان ها بیشتر در معرض خطر پوسیدگی و از بین رفتن مینای ناشی از وجود پلاک خواهند بود.
خشکی دهان
خشکی دهان در اثر کمبود بزاق ایجاد می شود چرا که بزاق نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی دندان ها دارد و مواد غذایی و پلاک ها را از روی سطح دندان ها پاک می کند و مواد معدنی موجود در بزاق به ترمیم اولیه پوسیدگی دندان کمک می کند . بزاق همچنین رشد باکتری ها را محدود کرده و اسید های مضر درون دندان ها را خنثی می کند.
از بین رفتن لثه
هنگامی که لثه ها از دندان ها جدا می شوند پلاک روی ریشه دندان ایجاد می شود و ریشه های دندان به طور طبیعی با روکشی خاص پوشانده شده اند اما این روکش با از بین رفتن لثه از بین خواهد رفت و عاج زیرین که نرم تر از مینای دندان بوده و راحت تر پوسیده خواهد شد .
خوردن میان وعده های متعدد
خوردن میان وعده های شیرین در دفعات متعدد باعث افزایش میزان مواد قندی بر روی دندان ها شده و در نهایت منجر به تولید اسید بیشتری می شود که این امر در نهایت منجر به فرسایش دندان ها خواهد شد.
زدن مسواک فقط یک بار در روز
مسواک زدن سبب از بین رفتن پلاک های دندانی نرم ، باقیمانده مواد غذایی و باکتری ها می شود . اگر مسواک نزنیم این پلاک ها از سطح دندان پاک نمی شوند، کلسیفیه شده و به جرم دندان تبدیل می شوند .
اگر دندان هایتان سریع جرم می گیرد، دو بار در روز حدود دو دقیقه با دقت و مسواکی نرم مسواک بزنید. دندان های بالا و پایین را به صورت جداگانه مسواک بزنید و از مسواک زدن بخش داخلی دندان ها خودداری نکنید.
استفاده نکردن از خمیردندان
برخی افراد بدون خمیردندان ، دندان های خود را مسواک می زنند اما باید بدانید که خمیردندان از جرم دندان ها پیشگیری می کند. در همه خمیردندان ها ذرات سیلیس وجود دارد که به عنوان یک ماده سابنده در فرمولاسیون آنها بکار رفته و کار زدودن پلاک دندانی را آسان تر می کند. برای پیشگیری از پوسیدگی دندان ها از خمیردندان های حاوی فلوئور استفاده کنید. خمیردندان های ضدجرم به دفع پلاک دندان ها و باکتری های تشکیل دهنده آن کمک می کنند.
انجام ندادن جرمگیری
جرمگیری جرم های موجود روی دندان ها و زیر لثه را رفع می کند . اگر جرمگیری صورت نگیرد مناطقی که دارای جرم هستند راحت تر پلاک ها را جذب خود می کنند و دوباره جرم بیشتری روی هم انباشته می شود. بهتر است هر شش ماه یکبار دندان هایتان را جرمگیری کنید تا دندان ها و لثه های سالم داشته باشید.
استفاده نکردن از نخ دندان
تمیز کردن فضای بین دندان ها پس از مسواک زدن سبب می شود پلاک های دندانی از فضای غیرقابل دسترس مسواک مانند بین دندان ها و زیر کناره های لثه ها از بین برود . پس بهتر است یک بار شب ها پس از مسواک فضای بین دندان ها را به کمک نخ دندان تمیز کنید. نخ دندان کشیدن برای افرادی که از مشکلات مربوط به لثه رنج می برند لازم است.
عدم مراجعه سالیانه به دندانپزشک
هر سال باید برای کنترل وضعیت دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان ها در وضعیت نامساعدی قرار نگیرد . ترمیم دندان در صورتی که ماده آمالگام یا کامپوزیت مورد استفاده برای پرکردن دندان بالاتر یا پایین تر از سطح دندان قرار بگیرد سبب تشکیل پلاک دندانی و جرم دندان ها می شود.
عدم انجام ارتودنسی وقتی لازم است
اگر دندان های شما روی هم قرار گرفته شده باشند و مرتب نباشند و وضعیت قرارگیری آنها درست نباشد ، شما نیاز به ارتودنسی دارید. اینگونه افراد به علت وضعیت قرار گیری دندان ها هنگام مسواک زدن ، دندان های آنها کاملا تمیز نمی شود و پلاک دندانی در مناطقی که مسواک به دندان ها نمی رسد ، شکل می گیرد و دندان ها بیشتر جرم می گیرد. با انجام ارتودنسی دندان ها ردیف و مرتب شده از پوسیدگی و جرم آنها جلوگیری می شود.
نوشیدن آب های معدنی حاوی فلوراید سبب محافظت بیشتر از مینای دندان شده و خطر فرسایش دندان ها را کاهش می دهد :البته برخی از انواع آب های معدنی حاوی مقدار بیش از حد فلوراید هستند و بنابراین قبل از خرید آب معدنی برچسب روی آن را بررسی کنید .
چگونه می توان از تشکیل پلاک پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از ایجاد پلاک بر روی دندان ها ، دندانپزشکان توصیه می کنند که حداقل روزی دو بار دندان های خود را مسواک بزنید و از مسواکی نرم استفاده کنید و مراقب قرار گیری مناسب آن بر روی دندان های خود باشید و علاوه بر این لازم است که از رژیم غذایی متعادلی پیروی کرده و تعداد میان وعده های مصرفی خود را کاهش دهید.
غذ اهای مغذی مانند ماست ، پنیر ، میوه و سبزیجات خام مانند کرفس به از بین بردن مواد غذایی باقی مانده بر روی دندان ها کمک زیادی می کند و بزاق تولید شده ناشی از مصرف این مواد سبب کنترل میزان اسید های به وجود آمده در دهان می شوند.
دیدگاه شما