کسری بودجه از آن دست بیماری های مزمن اقتصاد ایران است که همپای تورم و به مثابه دو غده سرطانی، همواره در کنار یکدیگر در کالبد نحیف و رنجور اقتصاد ایران رشد کردند و باعث ضعیف تر شدن پیکره اقتصاد ملی ایران شدند. دولت ها همواره بدون پذیرفتن مسئولیت سیاست های منجر به تشدید تورم و افزایش کسری بودجه، باعث شدند که اقتصاد کشور همواره در وضعیت ناگواری به سر ببرد و ارزش پول ملی و دارایی های عمومی همواره مسیر نزولی را دنبال کند تا جایی که به گواه دولتمردان، بیش از ۶۰ میلیون نفر از جمعیت کشور نیازمند دریافت کمک‌های یارانه ای دولتی هستند و به عبارت دیگر زیر خط فقر قرار دارند.
عبور از رکورد تاریخی افزایش نقدینگی سالانه
در شرایطی که هر سال پایه پولی کشور به همراه نقدینگی مسیر فزاینده خود را می پیماید، رشد نقدینگی از میانگین ۲۲ تا ۳۶ درصد فزونی گرفته و به مرز ۴۱ درصد برای سه سال اخیر رسیده است که فاجعه را عمیق تر می کند. در این شرایط دولت به جای کاهش هزینه ها و مخارج جاری خود، این ردیف های بودجه را همواره افزایش می دهد و از ردیف بودجه عمرانی کاهش می دهد و در نتیجه علاوه بر افزایش بار تعهدات سمی و غیرکاربردی دولت، باعث می‌شود که سطح اشتغال در کشور با تهدید اساسی از ناحیه کاهش سرمایه گذاری مواجه شود و در نتیجه بیکاری همپای افزایش تورم و فقر در کشور افزایش بیابد.
به دلیل‌عدم بهینه سازی مخارج و فقدان راهبرد استراتژیک در دولت برای کنترل هزینه ها و ردیف های مخرب در بودجه، با پولی شدن کسری بودجه مواجه شده است و در عین حال، امکان تکرار رویکرد سال گذشته در انتقال بار تامین مالی بودجه بر بازار سرمایه وجود ندارد و بورس دیگر چنین ظرفیتی را برای تامین مالی و مهار تورم در کشور را در اختیار ندارد. همچنین امکان فروش اوراق بدهی اعم از اسناد خزانه، اوراق مشارکت، اوراق قرضه و اوراق صکوک اسلامی را به علت صفر بودن تقاضا به ویژه در سه ماهه اخیر نیز، در اختیار ندارد در نتیجه خطر پولی شدن کسری بودجه بیش از گذشته در بیخ گوش مردم و اقتصاد کشور قرار دارد. در سال گذشته و به شکل میانگین، به علت رونق نسبی حبابی که در بورس به وجود آمده بود، فروش هفتگی بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق در بورس، با موفقیت همراه بود و دولت کمتر به فکر استقراض از بانک مرکزی و همچنین تسعیر نرخ ارز افتاده بود و در نتیجه فشار تورمی بودجه بسیار کمتر از آن چیزی شد که احتمال تحقق آن در صورت استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول می‌رفت.
بزرگترین تورم هشتاد سال اخیر در راه است؟
به این ترتیب و باعدم تحقق پیش بینی دولت برای فروش روزانه ۲/۵ میلیون بشکه نفت در بازارهای جهانی و تحقق درآمدهای مصوبه در بودجه، کسری عملیاتی بودجه به شدت افزایش خواهد یافت. در نتیجه ایران با یک تورم بسیار شدید در سال جاری مواجه خواهد شد که تنها راهکار عملیاتی مدیریت تبعات آن، کاهش فوری از سقف و کف هزینه های جاری بودجه است و در غیر این صورت، بالاترین میان تورم تاریخ ایران تا پیش از پایان سال رخ‌نمایی خواهد کرد و اثرات خود را بر بازار کالاهای اساسی مصرفی مردم خواهد گذاشت.
دیدگاه شما