دونالد مک‌نیکول ساترلند در جولای ۱۹۳۵ کانادا به دنیا آمد و ۶ دهه فعالیت بازیگری داشت و از جشنواره‌های مختلف جوایز متعددی دریافت کرد. او در ۱۹۷۰ با بازی در فیلم «مش» به کارگردانی رابرت آلتمن به چهره شناخته شده‌ای بدل شد. برای بازی در فیلم «حالا نگاه نکن» نامزد دریافت جایزه بفتا برای بهترین بازیگر شد. بازی‌اش در نقش آتیلا، در فیلم «۱۹۰۰» به کارگردانی برناردو برتولوچی از سوی منتقدان با استقبال روبرو شد. در ۲۰۱۷ مراسم اسکار از او تقدیر کرد و اسکاری افتخاری دریافت کرد. این تنها جایزه اسکاری بود که او در طی ۶ دهه بازی در سینما دریافت کرد. او در سال ۲۰۲۰ به خاطر بازی در مینی‌سریال UNDOING در کنار هیو گرانت و نیکول کیدمن، جایزه منتقدان تلویزیون را برای بازی در نقش مکمل دریافت کرد. ساترلند در ژوئن ۲۰۲۴ در سن ۸۸ سالگی در امریکا درگذشت.
فهرست بهترین فیلم های دونالد ساترلند بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند
فیلم دوازده مرد خبیث | ۱۹۶۷ | The Dirty Dozen
فیلمی جنگی با نام اصلی «دوازده مرد خشن» ساخته‌ی رابرت آلدریچ با حضور بازیگرانی مانند ارنست بورگناین، چارلز برانسون، رابرت رایان و دونالد ساترلند. قصه فیلم در دوران جنگ جهانی دوم می‌گذرد که برای مأمورتی انتحاری به سواحل نورماندی اعزام می‌شوند. فیلم در نمایش عمومی‌اش موفق بود. ۶ تن از بازیگران دسته اول جزو سرشناس‌ترین بازیگران هالیوود بودند و ۶ تن دوم از میان بازیگرانی انتخاب شدند که مقیم انگلستان بودند، از جمله دونالد ساترلند که در بخشی از فیلم جایگزین بازیگر دیگری شد که نمی‌خواست صحنه‌ای را بازی کند که آن را دون شأن خودش می‌دانست. آلدریچ کارگردان فیلم، به سرعت آن بازیگر را با ساترلند جایگزین کرد. ریچارد جکل در نقل خاطره‌ای از فیلم اشاره می‌کند که آلدریچ دوست داشت با بازیگرانش شوخی کند، برای همین در یکی از صحنه‌های ابتدایی فیلم، چارلز برانسون کوتاه قامت را بین ساترلند با قد یک متر و نود سه و بازیگر دیگری با قد یک متر و نود هشت قرار داد که واکنش عصبی برانسون را برانگیخت و آلدریچ را به خنده انداخت.
فیلم مش | ۱۹۷۰ | MASH
کمدی سیاه جنگی را رابرت آلتمن با حضور دونالد ساترلند، الیوت گلد، رابرت دوال و چند بازیگر دیگر ساخت. اگرچه جنگ کره زمینه روایت فیلم را تشکیل می‌دهد اما زیر متن آن جنگ ویتنام است، رخدادی که در زمان ساخت این فیلم رخ داده بود. یکی از منتقدان که فیلم را دیده بود، آن را اثری کامل برای هر دوره‌ای دانست که صدای گوشخراش فرهنگ امریکایی را به شکل درخشانی بر روی پرده سینما دوباره می‌آفریند. فیلم در جشنواره‌ی سینمایی کن جایزه بزرگ آن را دریافت کرد، جایزه‌ای که بعدها نخل طلا نامگذاری شد. همچنین در ۵ رشته از جمله بهترین فیلم، نامزد دریافت جایزه اسکار شد. نکته عجیب این است که دونالد ساترلند و الیوت گلد با کارگردانی آلتمن مشکل داشتند و خیلی تلاش کردند که او را اخراج کنند. آلتمن بعدها گفت اگر از اعتراض این دو بازیگر در همان زمان آگاه شده بود، از کارگردانی فیلم کناره‌گیری می‌کرد. آلتمن بعدها بار دیگر با الیوت گلد همکاری کرد اما هرگز با حضور ساترلند فیلمی نساخت.
فیلم حالا نگاه نکن | ۱۹۷۳ | Don’t Look Now
این تریلر پر هیجان بر اساس داستانی از دافنه دو موریه به کارگردانی نیکلاس روگ ساخته شد. دونالد ساترلند در نقش جان باکستر، همراه همسرش لورا باکستر که نقش او را جولی کریستی بازی می‌کند، پس از مرگ تصادفی دخترشان به ونیز سفر می‌کنند. این فیلم به خاطر سبک خلاقه تدوین آن و درونمایه‌ها و موتیف‌های تکرارشونده، همچنین بازگشت به گذشته و بازگشت به آینده‌اش مشهور شده است. کارگردان فیلم بنیان اصلی داستان را بر این گذاشته که «هیچ چیز همانی نیست که دیده می‌شود» و حتی ساترلند را واداشت که این دیالوگ را به‌طور کامل تکرار کند، صحنه‌ای که ۱۵ بار تکرار شد تا مورد قبول قرار گرفت. کارگردان فیلم از همان ابتدا ساترلند و جولی کریستی را برای بازی در نقش‌های اصلی در نظر داشت. ساترلند دوست داشت در این فیلم بازی کند اما در مورد نحوه به تصویر کشیدن روشن‌ضمیری برخی شخصیت‌ها مایل بود تغییراتی اعمال شود. کارگردان در این مورد مقاومت کرد و به ساترلند هشدار داد که تغییری در متن ایجاد نخواهد شد.
فیلم هجوم ربایندگان جسد | ۱۹۷۸ | Invasion of the Body Snatchers
این فیلم علمی تخیلی با درونمایه وحشت با بازی ساترلند، جف گلدبلوم و لئونارد نیموی در ۱۹۷۸ به نمایش عمومی در آمد. فیلم بر اساس رمانی به همین نام ساخته شد که پیش از این و در ۱۹۵۵ به کارگردانی دان سیگل ساخته شد. داستان فیلم به ظنین شدن یک بازرس بهداشت می‌پردازد که متوجه می‌شود آدم‌ها را دارند با نمونه‌هایی از بیگانگان تعویض می‌کنند که تمام خاصیت‌های انسانی را دارند. فیلم در نمایش عمومی‌اش اثر موفقی بود. خود کارگردان در یک صحنه از فیلم ظاهر می‌شود و سر به سر دونالد ساترلند می‌گذارد که در یک باجه تلفن مشغول صحبت کردن است. همچنین دان سیگل کارگردان نسخه قدیمی فیلم در نقش یک راننده تاکسی ظاهر شده است. بازی ساترلند از سوی برخی منتقدان مورد ستایش قرار گرفت اما دیگر جنبه‌های فیلم منتقدان را واداشت تا در نقدهایشان به شباهت و تفاوت‌های نسخه قدیمی و نسخه جدید همواره اشاراتی داشته باشند.
فیلم مردم معمولی | ۱۹۸۰ | Ordinary People
در این درام خانوادگی که رابرت ردفورد به عنوان نخستین فیلمش در مقام کارگردان آن را ساخت، ساترلند نقش پدر خانواده‌ای مرفه را بازی می‌کند که پس از مرگ یکی از دو پسرانش، زندگی‌شان دچار فروپاشی می‌شود. فیلم در نمایش عمومی‌اش اثر موفقی بود و در پنجاه و سومین دوره جوایز اسکار توانست در ۶ بخش نامزد دریافت جایزه شود و در سی و هشتمین جوایز گلدن‌گلوب ۵ جایزه برنده شد. در ابتدا قرار بود جین هکمن نقش ساترلند را بازی کند اما بر سر مسائل مالی با استودیوی تهیه‌کننده به توافق نرسید. بازی ساترلند از سوی منتقدان مورد تشویق قرار گرفت. با این که همکارانش نامزد دریافت جایزه شدند اما اسکار او را نادیده گرفت. هفته‌نامه اینترنت‌ویکلی این را یکی از بزرگ‌ترین توهین‌ها در تاریخ جوایز این مراسم توصیف کرد.
گفتنی است که دونالد ساترلند در سال‌های بعد کم‌تر در نقش‌های اصلی فیلم‌ها ظاهر شد و بازی‌هایش منحصر به حضور در یک یا دو سکانس می‌شد. از جمله حضورش در صحنه‌ای از جی. اف. کی (۱۹۹۱) ساخته الیور استون که ساترلند نقش شاهد ایکس در پرونده قتل کندی را بازی کرد. یا در بهترین پیشنهاد (۲۰۱۳) ساخته جوزپه تورناتوره، ساترلند نقش بیلی ویستلر را بازی می‌کند که هنرمند است و با قهرمان فیلم ویرژیل (جفری نش) دوست است و در حراج آثار هنری به وی کمک می‌کند. دونالد ساترلند سرانجام در بیستم ژوئن ۲۰۲۴ پس از ۶ دهه حضور در نقش‌های مختلف درگذشت.
دیدگاه شما