شلغم با نام علمی Brassica napus از گذشته در طب سنتی برای کاهش قند خون به کار می‌رفته است. از سوی دیگر شلغم اثر آنتی اکسیدانی دارد و بسیاری از گیاهانی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، در درمان بیماری دیابت موثر شناخته شده اند.
با شلغم به جنگ دیابت بروید
گزارش شده آنتی اکسیدان‌های موجود در شلغم خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا و آرتریت روماتویید را کاهش می‌دهد. بنابراین، به دلیل این اثرات آنتی اکسیدانی و داشتن ترکیباتی مانند فلاونوئید‌ها و آنتوسیانین پیش بینی می‌شود این گیاه در بهبود بیماری دیابت موثر باشد.
ترکیبات مهم
دانه‌های شلغم حاوی مقادیر زیادی اسید‌های چرب اروسیک، لینولئیک و لینولنیک است. گلوکوزینولیت‌ها یکی دیگر از ترکیبات مهم شلغم هستند که اثرات ضدسرطانی دارند. همچنین شلغم حاوی آب، مجموع کربوهیدرات ها، بتاکاروتن، آهن، فسفر، کلسیم، پتاسیم، چربی، فیبر، ویتامین‌های گروه B؛ و ویتامین c. است. گیاهان گونه‌های Brassica از جمله شلغم دارای مقادیر زیادی آنتوسیانین هستند و ترکیبات حاوی آنتوسیانین با تحریک سلول‌های B. پانکراس موجب ترشح انسولین شده و در نتیجه در پیشگیری و درمان دیابت نوع ۲ موثرند.
همچنین شلغم دارای مقادیر زیادی فلاونوئید است و فلاوونوئید‌ها دارای اثر بسیار مفیدی به ویژه در بیماری دیابت هستند. با توجه به اینکه عصاره شلغم پخته قند و چربی خون را کاهش و کلسترول ـ. HDL را افزایش می‌دهد، ممکن است بتواند داروی مناسبی برای کاهش قند و چربی خون در افراد دیابتی بوده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ. عروقی را کاهش دهد.
تاریخچه
شلغم بومی غرب آسیاست و قرن هاست به عنوان خوراک دام و انسان مصرف می‌شود. شلغم قبل از پیدایش سیب زمینی یکی از محصولات عمده خوراکی مردم اروپا و در قرون وسطی غذای مردم فقیر بوده است. این گیاه در نواحی و فصول سرد به راحتی قابل کشت است. در حال حاضر شلغم در فصل‌های پاییز و زمستان در اروپا، آسیا، کانادا و آمریکای شمالی کشت می‌شود. بر اساس برخی اسناد شلغم از چهار هزار سال قبل در اروپا کشت می‌شده است.
داروشناختی
شلغم به علت وجود ویتامین ها، املاح و مواد مهم دیگر جزء گیاهان و سبزیجات ارزنده است. از مهم‌ترین خواص شلغم اثرات ضدسرطانی، ضدمیکروب و ضدویروسی آن است. همچنین ادرارآور، دافع سنگ‌های کلیوی، کاهش دهنده اسیداوریک و درمان کننده نقرس است. خاصیت مفید شلغم تسکین و درمان مشکلات تنفسی از جمله برونشیت و زکام است. همچنین موجب تصفیه خون می‌شود و نیز محافظ کبد است. استفاده از شلغم به صورت ضماد و مرهم برای درمان التهاب کورک، آبسه و زخم‌ها بسیار مفید است.
شلغم برای بیماران مبتلا به دیابت مفید است
شلغم برای بیماران مبتلا به بیماری قند مفید است و از خام آن می‌توان به عنوان انسولین گیاهی استفاده کرد.
بر اساس تحقیقات انجام شده شلغم دارای ۳۵ کیلو کالری انرژی، پروتئین، گلوسید، چربی، فیبر، گوگرد، پتاسیم، کلسیم، ویتامین سی، فسفر، سدیم، منیزیم و آهن است. این گیاه یکی از پاک کننده‌ها و سازنده‌های خون بوده و املاح کلسیم و منیزیم موجود در آن موجب جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان می‌شود.
پتاسیم موجود در شلغم، چربی را خنثی می‌کند و آرسنیک آن در تشکیل گویچه‌های سفید و قرمز خون دخالت مستقیم دارد و از طرف دیگر فسفر موجود در شلغم، موجب تقویت یاخته‌های عصبی می‌شود.
این گیاه حاوی مقادیر زیادی آهن و مس نیز هست که سبب ازدیاد خون به ویژه هموگلوبین می‌شود و وجود ویتامین آ، ب و ث در برگ و ریشه آن، به خوبی نشانگر نقش مؤثر و مهم آن در حفظ تعادل عصبی و به خصوص در تعادل تغذیه است. به طور کلی شلغم به عنوان اشتهاآور، درمان ضعف جنسی و افزاینده اسپرم، تسکین دهنده سرفه و درمان گلودرد، درمان جوش صورت، درمان شب کوری، تقویت حافظه، استحکام استخوان ها، درمان سرمازدگی دست و پا، سرماخوردگی، آنفولانزا و برونشیت مزمن استفاده می‌شود. شلغم برای بیماران مبتلا به بیماری قند مفید است و از خام آن می‌توان به عنوان انسولین گیاهی استفاده کرد.
عوارض جانبی
در حد مصرف خوراکی و دارویی بدون عارضه بوده و گزارشی از سمیت یا عوارض جانبی در این حد وجود ندارد. مصرف زیاد شلغم برای افراد تیروئیدی خوب نیست. مصرف زیاد شلغم و یا روغن آن ممکن است باعث اثرات سمی بر روی قلب شود.
عوارض جدی خوردن زیاد و بیش از حد شلغم و افرادی که بهتر است شلغم نخورند
۱) آنتی اکسیدان زیاد برای ما بد است
خوردن شلغم به طور منظم و متوسط برای کاهش خطر چندین نوع سرطان مثل سرطان روده، سرطان معده، سرطان سینه، سرطان سینه، سرطان ریه و ... بسیار مفید است. این مزیت شلغم عمدتا به خاطر حضور آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات مربوطه در آن‌ها است.
هرچند آنتی اکسیدان‌ها موجود در شلغم مزایایی دارند، توصیه می‌شود که به طور متوسط مصرف شوند. این به خاطر این است که خیلی از آنتی اکسیدان‌ها در سیستم ما می‌توانند خطر سرطان مختلف را افزایش دهند. این عیب به خاطر این واقعیت است که در مقدار زیاد، آنتی اکسیدان‌ها شروع به هدف قرار دادن نه تنها رادیکال‌های آزاد، بلکه حتی سلول‌های سالم دربدن می‌کنند.
مطالعه‌ای که در سال ۱۹۹۶ در ژورنال موسسه سرطان منتشر شد، مشخص شد که سیگاری‌ها که مقادیر بالایی بتا کاروتوئن را طولانی مدت مصرف می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که سرطان ریه را در مقایسه با آن‌هایی که مصرف زیاد بتا کاراتوئن نداشتند، بگیرند؛ بنابراین بهتر است که مصرف آنتی اکسیدان‌ها را محدود کنیم.
(۲) شلغم برای بیماران دیابتی خوب نیست!
خوردن شلغم همراه با سطح بالا پروتئین بطور منظم و متوسط برای بیماران دیابتی و یا کسانی که در معرض خطر دیابت قرار دارند بسیار مفید است. این فایده شلغم عمدتا به خاطر مقدار گلیسمیک کم آن است، که ۱ است. اگرچه شاخص گلیسمیک ۶۲ است که به عنوان گلیسمیک متوسط در نظر گرفته می‌شود، جفت کردن آن‌ها با پروتئین می‌تواند خاصیت گلیسمیک را کاهش دهد.
شاخص گلیسمیک معیاری است که میزان جذب شکر در سیستم را تعیین می‌کند. موارد غذایی با شاخص گلیسمیک پایین قند را با سرعت کند در خون حل می‌کند که از افزایش ناگهانی در سطح قند خون جلوگیری می‌کند و در نتیجه به کنترل دیابت کمک می‌کند.
خوردن بیش از حد شلغم می‌تواند وضعیت بیمار دیابتی را بدتر کند. این به این دلیل است که ممکن است میزان جذب شکر در سیستم افزایش یابد.
علاوه بر این، اگر بیمار مبتلا به دیابت هستید و هم اکنون دارو مصرف می‌کنید، بهتر است که مصرف شلغم را کنترل کنید. علت این امر این است که میزان بالای شلغم می‌تواند با دارو تداخل داشته باشد.
(۳) شلغم ممکن است ریسک فشار خون را افزایش دهد
فشار خون بالا بیماری است که بر میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا تاثیر می‌گذارد و همچنین علت اصلی بیماری‌های قلبی - عروقی مانند حمله قلبی، سکته قلبی، ضربان قلب نامنظم است.
هرچند پتاسیم موجود در شلغم مزایایی دارد، بهتر است آن‌ها را به طور متوسط بخورید. این امر به این دلیل است که سطح بالایی از پتاسیم در سیستم بد می‌تواند فشار خون را به طورخطرناکی کاهش دهد و ممکن است ریسک فشار خون را افزایش دهد. شرایطی است که فشار خون در آن به سطح بسیار پایین افت می‌کند. برخی علایم فشار خون خستگی، تهوع، پوست مرطوب، افسردگی، تاری دید و ... هستند.
علاوه بر این، اگر در حال حاضر برای کنترل فشار خون بالا دارو مصرف می‌کنید، پس از آن مصرف شلغم می‌تواند وضعیت را بدتر کند، چون ممکن است با دارو تداخل پیدا کند.
(۴) فیبر بالای شلغم برای شکم بد است
با اینکه فیبر‌ها مزایای زیادی برای سلامتی دارند، اما توصیه می‌شود در طولانی مدت از خوردن بیش از حد شلغم اجتناب کنید. این امر به این دلیل است که مصرف بیش از حد فیبر رژیمی می‌تواند موجب افزایش مشکلات هاضمه مثل، گاز روده، انسداد روده ای، اسهال و ... شود.
(۵) شلغم برای مادران باردار خوب نیست
بارداری مرحله مهم در زندگی هر زن است و در این زمان برای هر زنی مهم است مراقب خودش باشد. این به این دلیل است که الگوی تغذیه او نه تنها سلامتی او را تعیین می‌کند بلکه سلامت و رشد جنین در رحم را نیز تعیین می‌کند. منبع خوبی از بسیاری از مواد مغذی مثل ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان‌ها و ... هستند و مزایای زیادی دارد.
با این حال، وقتی نوبت به بارداری می‌رسد، بهتر است قبل از هر چیزی در رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید. دیده شده که شلغم در طول دوران بارداری خوب است، تا زمانی که زیاد آن را نخورید. با این حال، اگر به سبزیجات مانند، کلم وگل کلم حساسیت دارید، احتمالا نسبت به شلغم هم حساسیت دارید.
مادران شیرده نیز باید اطمینان حاصل کنند که بیش از حد شلغم نخورند، چون ممکن است موجب مشکلات هاضمه در نوزادان شود.
(۶) برخی افراد ممکن است به شلغم آلرژی داشته باشند
هرچند شلغم منبع خوبی از مواد غذایی مختلف مثل ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها، و ... هستند و مزایای برای سلامتی دارد، مشخص شده که برخی افراد ممکن است نسبت به شلغم آلرژی داشته باشند و ممکن است علائمی، چون آبریزش بینی، آبریزش چشم، تورم لب ها، آسم، ورم لب ها، سرفه داشته باشند.
دیدگاه شما